Vücudumuzun Doğal İlacı: Fonksiyonel Besinler

Besleyici özelliklerinin yanı sıra sağlığımız üzerinde olumlu etkileri de olan besinlere ‘’fonksiyonel besin’’ denir. Hindiba bitkisi, soğan, sarımsak, enginar, pırasa ve buğday unu gibi besinler,  doğal olarak içerdikleri inülin ve oligofruktoz ile fonksiyonel besin olarak tanımlanabilir. İnülin ve oligofruktoz, bazı sistemik ve fizyolojik özellikleri sayesinde; kalın bağırsağın çalışmasını düzenler, prebiyotik özellikleri göstererek vücudumuzda bulunan iyi huylu bakterilerin gelişmesini uyarır. Başta kalsiyum olmak üzere birçok mineralin emilimini artırarak, kemik mineral yoğunluğunu yükseltir ve osteoporoz, yani kemik erimesi riskini azaltırlar. Bağışıklık sistemini uyarır, karaciğerde yağ yapımını azaltır, hiperinsülinemiyi önleyerek kardiyovasküler hastalık riskini düşürürler. Bağırsak hareketlerini artırarak kabızlığı, kötü huylu bakterilerin çoğalmasını önleyici özellikleri nedeniyle de ishal oluşumunu önlerler. Kötü huylu tümörlerin gelişmesini engelleyerek veya azaltarak, kalın bağırsak kanseri riskini düşürürler. (Kaynak: Akademik Gıda 8 (1) (2010) 49-54).

Bugün inulin ve oligofruktoz içeriğiyle bağırsak dostu bir tarifle karşınızdayız: Soğanlı Makarna. Bu lezzetli tarifin hazırlanışını izlemek için tıklayın.  

Soğanlı Makarna tarifimiz 4 kişiliktir. Ön hazırlık süresi 5 dakika, pişirme süresi 40 dakikadır. Zorluk derecesi 3 yıldızdır.

Soğanlı Makarna Tarifinde Yer Alan Besinlerin Faydaları 

Tarifimizin önemli malzemelerinden biri olan parmesan peyniri, proteinden zengin bir besindir.

• Parmesan peynirinin protein yapısı bağışıklık sistemi üzerinde güçlendirici etki gösterir.
• Parmesan peyniri; kalsiyum, fosfor, sodyum, B2 vitamini (riboflavin), selenyum ve çinkodan zengin bir besindir.
• Kan basıncını dengeleyici, tansiyon düşürücü etkisi vardır.
• Konjuge linoleik asitten zengin yapısı ile vücutta yağ birikimini önler, kilo kontrolünü kolaylaştırıcı etkisi vardır. Ayrıca kemik, diş ve bağırsak sağlığını güçlendirir.

Tarifimizde kullanacağımız yumurta sarısı, protein ve yağdan zengin bir besindir.

• Yumurta sarısı proteininde bulunan fosvitin, hem bağışıklık güçlendirici bir özellik gösterir hem de kemik metabolizmasının düzenlenmesinde görev alır.
• Yumurtanın yapısında bulunan doymamış yağ asitleri; antioksidan kapasiteyi artırır, hücre yapısını korur, kanser riskini azaltır.
• Yumurta sarısında bulunan fosfolipidler, beyin ve sinir ağının gelişiminde kritik bir rol oynar, kanser hücresi gelişimini baskılar.
• Yumurta sarısında bulunan ve lesitin olarak adlandırılan fosfatidilkolin sağlığımız için çok önemli bir bileşiktir; antienflamatuar ve antioksidan etki gösterir, kan basıncını dengeler, bilişsel fonksiyonu geliştirir.
• Yumurta sarısı, antioksidan özellikleriyle bilinen lutein ve zeaksantin içerir. Bu bileşikler retinayı ışık kaynaklı serbest radikal hasarına karşı korur ve yaşa bağlı oluşan hasarı (makula dejenerasyonunu) engeller.
• Yumurta sarısında bulunan lesitin, yağ çözücü (emülsifiye edici) özelliği ile yumurtanın kan kolesterol düzeyini yükseltmesini engeller. Kısacası, yumurta kolesterol yükseltmez.

Tarifimizde yer alan kekik; kan şekerinin dengelenmesini kolaylaştırır, kan yağlarını dengeler, kötü huylu kolesterol seviyesini düşürürken, iyi huylu kolesterol seviyesini yükseltir.

• Kekik, antienflamatuar aktivite göstererek bağışıklık sistemini güçlendirir.

 Yemeğimizin en önemli unsuru olan soğanın faydalarına da değinelim:

• Soğan antifungal ve antibakteriyel özellikleri olan bir besindir.
• Soğan; tümör ve pıhtı oluşumu riskini düşüren, bağışıklık sistemini güçlendiren, kan kolesterol seviyesinin dengelenmesine yardımcı olan özel bir besindir.
• Soğanın, kronik öksürük üzerinde iyileştirici bir özelliği vardır.
• Soğan; fruktooligosakkaritler, posa, selenyum, manganez ve demirden zengin bir besindir.
• Soğanda bulunan fruktanlar, probiyotik etki göstererek kalın bağırsaktaki faydalı mikroorganizmaların (örn., Bifidobakteriler, laktobasil) büyümesini uyarır. Özellikle inülin, kan yağlarının seviyesini düşürme özelliğine sahiptir.
• Soğanda bulunan quercetin, kötü huylu kolesterol, yani LDL seviyesini dengeler.
• Soğanda bulunan saponinler, hücreleri serbest radikallerden yani hücresel boyutta stresten kaynaklanan hasara karşı korur.

Soğanlı Makarna tarifimizin besin ögesi bileşimine birlikte bakalım:

Soğanlı Makarna tarifimizi tükettiğimizde günlük;

• Karbonhidrat gereksinimimizin %58’ini,
• Protein gereksinimimizin %13’ünü,
• Yağ gereksinimimizin %29’unu karşılamış oluruz.

Soğanlı Makarna tarifimiz, bağışıklık sistemini güçlendirmek isteyen, kalp sağlığını önemseyen herkes tarafından, hem öğle hem de akşam öğünlerinde keyifle tüketilebilir.

Dr.Tuba Günebak

 Beslenme ve Diyet Uzmanı