Yüzyıllar boyunca Anadolu insanını besleyen ve geleneksel mutfak kültürümüzün sembollerinden biri haline gelen bir malzemedir bulgur. İnsanların tarımsal üretimi keşfettikleri, bereketiyle adeta doğanın bir tahıl ambarı niteliği kazandırdığı bu topraklarda; eşsiz ulaşılabilirliği, muhafaza edilme kolaylığı, lezzeti ve besleyiciliğiyle milyonları besleyen temel bir gıda maddesidir. Tabi onlarca yıl boyunca aynı coğrafyayı paylaşan pek çok halkın beslenmesinde bu kadar önemli bir rol oynayan bir malzeme, pek çok farklı tarifin de içinde yer alır. Yalnızca tariflerin içinde besleyici bir katkı olarak kullanılmakla da kalmaz bulgur, ülkemiz mutfağının en özel yemeklerinden bazılarının da bizzat baş kahramanı olur.
Bu tarifler içinde bir tanesi vardır ki en keyifli buluşmalara, en koyu sohbetlere eşlik eder, insanın yedikçe yiyesini getirir ve hafifliği ile ikramlarla bezenmiş tabakların yıldızı olur. Birçoğunuzun çoktan tahmin etmiş olacağı gibi kısırdan söz ediyoruz. Ülkemizdeki komşuluk ilişkilerinin, aileler arası dayanışmanın ve konukseverlik geleneğinin önemli bir parçası olan bu tarif, aslında pek de göze batmadan toplumumuzu birbirine bağlayan gastronomi ögelerinden birini oluşturur. Tıpkı ikram tabaklarında diğer lezzetleri etrafında topladığı gibi insanları da buluşturan bu tarif, ülkemizde farklı farklı reçetelerle hazırlanır.
Birbirinden Lezzetli Kısır Tarifleri
Bir çeşit bulgur salatası olarak düşünebileceğimiz kısırı; kimisi taze soğanla ve salçayı çiğden kullanarak yapar, kimisi soğanını ve salçasını kavurmayı tercih eder; bazıları olmazsa olmazı ekşisini limonla verirken bazıları nar ekşisi de ekler. Hele işin içine yeşillikler girdi mi neredeyse aklınıza gelebilecek her türünü ekleyip çıkarmak, evde hangi yeşillikler varsa onları kullanmak ve farklı farklı pek çok kısır tarifi yaratmak mümkündür. Kısırın bir de Tabule denilen Levanten kuzeni vardır ki onu da hesaba kattığımızda, bu harika bulgurlu lezzetin tarifleri daha da çeşitlenir. İsterseniz birkaç örnek eşliğinde bu çeşitliliğe hep birlikte biraz daha yakından bakalım.
Yer Fıstıklı Kısır
Klasik kısır tarifine, yer fıstığı lezzetiyle enfes bir katkı…
Osmaniye Kadirli Turplu Kısır
Bu tarifte kısırımıza, Osmaniye’nin meşhur Kadirli Turpu kendine özgü lezzetini ve kıtırlığını veriyor.
Yeşil Erikli Kısır
Kısırın olmazsa olmaz tadı olan ekşisini yeşil erik destekliyor, bu tarif sadece adıyla bile ağızları sulandırıyor.
Vişneli Kısır
Kendine has ekşisi ve göz okşayan kırmızısıyla vişne, enfes bir kısır eşlikçisi oluyor.
Narlı ve Bol Yeşillikli Tabule
Yeşilliği bol, nar taneli bir tabule… Evet kısır değil ama onunla çok yakın bir akraba…
Hatay Usulü Kısır
Diğer kısırlardan farklı olarak bulgurun ıslatılmadan hazırlandığı bu tarif kendine özgü lezzeti ile damakları şenlendiriyor.
İki Başarılı Kısır Eşlikçisi: Yeşil Erik ve Vişne
Farklı malzemeler kullanarak kısır tariflerini ne denli çeşitlendirebileceğimizi gösteren bu örneklere bir göz attıktan sonra, tariflerde dikkatinizi çekmiş olacak iki malzeme hakkında bilgiler vermeye geçebiliriz galiba. Ülkemiz mutfak kültürünün kadim bir geleneği olan yemeklerin meyvelerle lezzetlendirilmesi fikrine de göz kırpan bu iki kısır eşlikçisi, yeşil erik ve vişne. İkisi de kendine has bir ekşiye sahip olan ve kısıra çok yakışan bu meyveleri gelin birlikte tanıyalım.
Yeşil Erik
Tezgahlarda gördüğümüz andan itibaren bize yazın gelmekte olduğunu muştulayan bu neşeli haberci, sevenlerinin tabaklar dolusu tüketebildiği eşsiz bir meyve. Çoğunlukla ilkbahar ve yaz mevsiminin ferahlık veren bir atıştırmalığı olarak tercih edilse de farklı tariflerde ekşiliği ve asitli yapısıyla iyi bir lezzet dengeleyici olarak da kullanılır. Bu özelliğiyle kısıra da çok iyi uyum sağlayan yeşil erik, aynı zamanda oldukça faydalı bir besin.
İçerdiği sitrik asit sayesinde vücudumuzdaki laktik asit oranını düşüren erik, bu sayede yorgunluğun giderilmesine yardımcı olurken kalsiyum emilimini artırarak diş ve kemik sağlığını da destekler. Ayrıca sahip olduğu bolca lif ile sindirim sağlığı açısından da yarar gösterir.
Vişne
Yaz mevsiminin harika kırmızılarından biri olan vişne, kendine özgü ekşisiyle gerçekten de sıra dışı denilebilecek bir meyve. Şöyle yüzlerini buracak kadar ekşi bir lezzet arayanlar için bulunmaz nimet olan bu meyve, çoğunlukla bir parça şekerin desteğiyle sos, reçel ve meyve suyu gibi ürünlerin yapımında kullanılır. Mutfak kültürümüzdeki kimi özel yemek tariflerine de lezzet veren vişne, kısıra da çok yakışır. İçeriğinde bulunan vitamin, mineral ve antioksidan maddeler sayesinde bağışıklık sistemini güçlendiren vişne, vücudumuzdaki iltihabı azaltma özelliğine de sahiptir. Ayrıca sakinleştirici etki gösterir ve uyku kalitesini artırır. Sağlıklı, lezzetli ve doyurucu… Günün her saatinde tüketilebilen ve insanın ansızın canının çekebildiği bu lezzeti hazırlamak için özel bir nedene ihtiyacınız olmadığını biliyoruz. Beklenen misafirler, aileniz ya da kendiniz için bir kısır yapmak niyetindeyseniz, paylaştığımız farklı kısır tariflerinden yararlanmanızı öneririz. Nuh’un Lezzet Akademisi’nden şeflerimizin hazırladığı tariflerden oluşan oynatma listemiz de bu konuda size oldukça yardımcı olacaktır. Şimdiden afiyet olsun.