993.082 rakamı size ne anlatıyor? Bilemediniz mi? Biz söyleyelim: 2019 yılında ülkemizde inmeye (felce) bağlı kaybedilen yaşam sayısı… Gerçekten de çok yüksek bir rakam gördüğünüz gibi. Ülkemizde toplumun giderek yaşlanmasına bağlı olarak akut yani ani gelişen inme başta olmak üzere damar hastalıklarının sıklığı dikkat çekici bir şekilde arttı ne yazık ki. Ülkemizde gözlenen inme yani felç vakalarının %17.4’ünün elli yaş altında, %58,5’inin yetmiş yaş altında ve %54,3’ünün kadınlarda gerçekleştiği tespit edilmiş.
İnme (Felç) Nedir?
İnme, beyne giden kan akımının aniden azalması ya da durmasından kaynaklanır. Bazen beyin damarlarından biri yırtılır ve kan beyin dokusu veya beyin zarının içine akar, buna da “beyin kanaması” denir. İnme beynin hangi bölgesinde gerçekleştiyse, beynin o bölgesi vücudun hangi bölgesini yönetiyorsa o kısım etkilenir. İnmeye bağlı olarak sıklıkla vücudun bir kısmında güçsüzlük, uyuşma, konuşma zorluğu, koordinasyon ve denge bozukluğu gözlenebilir.
İnmeden Korunmak İçin Nasıl Beslenilmeli?
İnme (felç) yaşama riskini en aza indirebilmek için aşağıdaki beslenme önerilerinden faydalanabiliriz.
- Tuz alımınızı kontrol altına alın, yemeklerinizi tuzsuz hazırlayın. Yemeklerinizi tatlandırmak için kekik, nane, kırmızı biber gibi potasyumdan zengin baharatları tercih edin.
- Tansiyonunuzu yani kan basıncınızı dengeleyebilmek için potasyumdan zengin beslenin. Potasyumdan zengin olan sebze ve meyveler; bezelye, karnabahar, patlıcan, kereviz, kayısı, hurma, tüm kuru meyveler, incir, muz, kivi, patates, domates, limon, havuç, brokoli, pancar, kuşkonmaz, karpuz, kabak, kavun, çarkıfelek meyvesi, Hindistan cevizi, Brüksel lahanası, kuru baklagiller, avokado, greyfurt, yeni dünya (Malta eriği), mantar, domates, salatalık, asma yaprağı, lahana, bakla, bal kabağı, maydanoz, börülcedir.
- Hayvansal kaynaklı besin tüketiminizi kontrol altına alın. Hayvansal kaynaklı besinler kolesterol içerir. Kolesterolden zengin beslendiğimiz takdirde damar tıkanıklığı riski artar. Tıkanan damar beyne giden damarlardan birisi ise inme riski artar. Aşağıda besinlerin kolesterol içeriklerini paylaşıyorum. Gün içinde aldığınız kolesterol miktarı 300 mg’ı geçmemelidir.
Besin Miktar Kolesterol İçeriği (mg) Yumurta 1 250 Et 100 g 135 Peynir 100 g 56 Karaciğer 100 g 400 Süt 200 g 45 Yarım yağlı süt 200 g 5 Dondurma 100 g 54 - Sebze ağırlıklı beslenin, makarna gibi tam tahıllı besinleri daha sık tüketin. Makarna posadan zengin olduğu için bağırsaklardan kolesterol emilim oranını azaltarak damar sağlığını korur. Ancak, tek bir makarna bu etkiyi gösterir: Durum buğdayı irmiğinden yapılmış olan makarna. “Başka türlü makarna var mı?” diyorsanız, bazı kötü niyetli üreticilerin gıda mevzuatında yasak olmasına rağmen ekmeklik undan makarna üreterek insan sağlığını riske attıklarını bilmenizi isteriz.
- B vitaminlerinden zengin beslenin. Gerçek makarna yani durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna ve özellikle vitaminli makarna (mesela vitaminli spagetti) B vitamininden zengin olduğu için sinir sistemini güçlendirir.
- Sigara kullanmayın.
- Kan sulandırıcı besinleri daha sık tüketin. Bunlar; sarımsak, zerdeçal, zencefil, tarçın, kırmızı biber, limon, zeytinyağı, ananas, üzüm, yeşil çay, beyaz çay, papatya çayıdır.
- Beyin sağlığınızı korumak için kırmızı biber gibi antosiyaninden zengin besinleri tüketmenizi öneririm.
Platon şöyle demiş; “Beyin, yaratıcılığın merkezi ve bilgeliğin kaynağıdır”. Beyniniz bilgi olarak da besin olarak da ona verdikleriniz ile güçlenir ya da zayıflar. Beyin sağlığını korumanın temel yolu sağlıklı beslenmeden ve kaliteli yaşam tarzından geçer. Nuh’un Ankara Makarnası Mutfak Akademisi’nden şeflerimizin de tarifleriyle hep yanınızda olduklarını bir kez daha hatırlatalım. Şeflerimizin hazırladığı tariflerden oluşan oynatma listesine ulaşmak için hemen tıklayın. Önerilerimizi uygulayarak sağlığınızı koruduğunuz mutlu ve huzurlu günler geçirmeniz dileğiyle…
Dr. Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı