Okul zilinin çalmasına sayılı günler kaldı. Yeni bir eğitim yılına adım adım yaklaşıyoruz. Çocuğunuzun okul ihtiyaçlarını karşılamak için alışveriş yaparken, dikkat etmeniz gereken en önemli hazırlığın aslında zihinsel hazırlık olduğunu biliyor muydunuz? Zihinsel performans çocuğunuzun okul başarısında kritik bir rol oynar ve bu performansı desteklemenin en etkili yolu doğru beslenmeden geçer.
Doğru beslenme, vücudun ve zihnin ihtiyaç duyduğu besinleri dengeli bir şekilde almasını sağlar. Sadece açlığı gidermek değil, aynı zamanda sağlıklı bir yaşam için gerekli olan vitamin, mineral, protein, karbonhidrat ve sağlıklı yağları içeren bir beslenme düzeni demektir. Bu durum özellikle gelişim çağındaki çocuklar için beyin gelişimi, odaklanma, hafıza ve genel eğitim performansı için önemlidir.
Zihinsel Hazırlığın Anahtarı: Doğru Beslenme
Beslenmenin zihinsel süreçlerde ve çocukların eğitim performansında oynadığı rol bilimsel araştırmalarla ortaya konmuştur. Doğru besin tercihleri ile zihinsel performansı güçlendirmek mümkün. Ama, nasıl? Gelin, pratik beslenme önerilerimize beraber göz atalım.
- Çocuğunuz üç ana öğünü (kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği) mutlaka tüketmelidir. Yeterli ve dengeli beslenme, çocuk gelişiminin temelidir. İyi beslenen çocuklar daha iyi öğrenebilir, oynayabilir, çevrelerindeki dünyayı keşfedebilir ve hastalıklar karşısında daha dirençli olurlar.
- Çocuğunuzun bir ana öğününde, tabağında her besin grubundan besin olmasına özen gösterin. Mesela, birkaç adet ızgara köfte, yanında durum buğday irmiğinden yapılmış makarna, yanında birkaç yemek kaşığı yoğurt ve bir kâse salata.
- Çocuklar büyürken karbonhidrat, protein ve sağlıklı yağların yanı sıra kalsiyum, demir, çinko, magnezyum ve A, C ve D vitaminlerine ihtiyaç duyarlar. Beyin gelişimi için en iyi karbonhidrat kaynağı besinler durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna, bulgur gibi kompleks karbonhidrat içeren besinlerdir. Protein açısından besinler, bitkisel ve hayvansal protein kaynakları olarak ikiye ayrılır. Bitkisel protein kaynağı besinler yine durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna ve kuru baklagiller iken hayvansal protein kaynağı besinler olarak az yağlı kırmızı et, derisiz kümes hayvanı eti, balık (omega 3 yağ asitlerinden zengin olması açısından yağlı balıklar tercih edilmelidir) sayılabilir. Yağlardan da sağlıklı yağlar, özellikle oda sıcaklığında sıvı olanlar tercih edilmelidir.
- Çocuğunuz güne sıkı bir kahvaltı ile başlasın. Kaliteli ve besleyici kahvaltı yapan çocukların zihinsel performanslarının kahvaltı yapmayanlardan ya da kalitesiz kahvaltı yapanlardan yüksek olduğu belirlenmiştir. Kaliteli kahvaltı yapabilmek için mutlaka bir ya da iki haşlanmış veya çırpılmış yumurta, pastörize edilmiş peynir, tam buğday ekmeği ile portakal gibi C vitamininden zengin bir meyve tüketilmelidir. C vitamini, yumurtanın yapısındaki proteinin ve demir mineralinin emilim oranını artırır.
- Unutmayın, bilgi beyinde protein formunda depolanır. Güçlü bir hafızaya sahip olabilmek için kolinden zengin besinlere yönelmenizi ö Yumurta, günlük kolin gereksinmenizi kolaylıkla karşılar.
- Çocuğunuzun okula dair motivasyonunu yüksek tutabilmek için motivasyon hormonu olan dopaminin sentezlenmesini kolaylaştıracak besinlere ağırlık verin. Ana öğünlerde hem kaliteli protein (yağlı balık, et, peynir gibi) hem de kaliteli karbonhidrat (durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna gibi) tüketmesini sağlayın; ceviz, çiğ badem, şekersiz yer fıstığı ezmesi yedirin.
- Çocuğunuzun beynini besleyebilmek için omega 3 yağ asitlerinden zengin besinlere sofranızda daha sık yer verin. Yağlı balıklar başta olmak üzere ceviz ve keten tohumunu beslenme programına dahil edin.
- Dikkatinin yüksek olması için iyi huylu bakterilerden zengin probiyotik besinlerle (kefir gibi) birlikte bu iyi huylu bakterileri besleyen, posadan zengin prebiyotik besinleri (durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna gibi) bir arada tükettirin.
- Beynin birincil enerji kaynağı olan kan şekerinin seviyesini koruyan ve gün boyunca zihinsel odaklanmanın sürdürülmesine yardımcı olabilen yulaf ezmesi, durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna gibi besinlere beslenme düzeninde yer verin.
- Beyin hücreleri arasındaki iletişimi kolaylaştıran, ruh halini ve zihinsel süreçleri olumlu yönde etkileyen yumurta, yoğurt gibi proteinden zengin besinleri ihmal etmeyin.
- Çiğ badem, çiğ kabak çekirdeği gibi E vitamini ve magnezyum açısından zengin besinler kan akışının iyileşmesine katkıda bulunarak genel konsantrasyona fayda sağlayabilir.
- Yeterli su içmek beyni zinde tutmaya yardımcı olur, su matarasını vermeyi unutmayın.
- Gün boyu fiziksel ve zihinsel performansın en üst düzeyde tutulabilmesi için durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna, irmik gibi kaliteli enerji kaynağı besinlere yer verin.
- Göz ve el koordinasyonunu güçlendirebilmek için borondan zengin besinler olan sarımsak, şeftali, patates, hurma, fındık tüketmesini sağlayın.
Sonuç olarak, bir öğrencinin okulda başarılı olabilmesi için sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenme olmazsa olmaz şartlardan biridir ve her anne-baba dikkatini sağlıklı ve güvenli besin seçimine yöneltmelidir. Tağşişe yani besin hileciliğine uğramış besinlerden korunmak, uzak durmak (durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna yerine daha ucuz olduğu için ekmeklik buğdaydan yapılmış makarna yemek gibi) temel ilkelerden biri olmalıdır. Düşük bütçelerle kaliteli ve besleyici sofralar oluşturabilmek için bizi takip etmeye devam edin.
Nuh’un Ankara Makarnası Akademisinden şeflerimizin hazırlamış olduğu birbirinden lezzetli ve pratik tariflere ulaşmak için oynatma listemize göz atabilirsiniz.
Dr. Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı