Yeni haftanın, yeni blog yazısıyla herkese merhaba! Coğrafi İşaretli Ürünlerimizi tanımaya devam ediyoruz. Bu haftaki blog yazımızın misafirleri İzmir Bergama Kozak çam fıstığı ve Bolu manda kaymağı. İkisi de bölgelerinden çıkıp ülkemize yayılan bu lezzetli ürünleri, hep birlikte tanımaya başlıyoruz.
Bergama Kozak Çam Fıstığı
10 Haziran 2011 tarihinden bu yana tescilli olan Kozak tipi çam fıstığı iri, dolgun gövdeli, açık krem renkli, yumuşak, sivri ucu krem renkli ve küt olma özelliklerini gösterir. Bergama Kozak Yaylası’nda yetişen çam fıstığı, yüksek bir pazar değerine sahiptir ve bölge halkının en büyük geçim kaynağıdır. Bergama Kozak Yaylası, çam fıstığı üretiminin Türkiye’de yüzde 80’ini, dünyada ise yüzde 10’unu yapmaktadır.
Bergama Kozak; geçirgenliği yüksek, taneli, granit, gnays, kristalleşen şistler üzerine yaygın toprak yapısıyla fıstık çamı yetişmesi ve yüksek kalitede olması için oldukça elverişlidir. Ağaçların 20 yaşına geldiğinde vermeye başladığı kozalaklardan toplanan çam fıstığı Türk mutfağında dolmalar, helvalar başta olmak üzere, içli köfte ve böreklerde de kullanılır. İtalya’nın ünlü makarna sosu pestonun ana malzemesidir.
Bergama Kozak çam fıstığı, protein, mineral ve vitaminler bakımından zengindir. Yörenin yemeklerinde de çokça çam fıstığı kullanılır ve özellikle Kozak helvası öne çıkar.
Fıstık çamı yüksek nem ve bol yağış istemektedir ancak taban suyu seviyesi fıstık çamını olumsuz etkiler. Özellikle sıcaklık ve yağış miktarının yüksek değerlere ulaşması ve bunlarda sapmalar yaşanması verime doğrudan etki eder. Az yağışlı, yüksek sıcaklığın görüldüğü kurak dönemlerde fıstık zayıflar ve ucu sararır.
Bergama Çam Fıstıklı Kabak Sıyırma tarifini izlemek için hemen tıklayın.
Bolu Manda Kaymağı
Bolu manda kaymağı, Bolu’da yetiştirilen mandalardan elde edilen sütlerin bölgeye özgü üretim şekliyle yağının yoğunlaştırılmasıyla üretilir. Bolu yağış miktarı ve yeryüzü şekillerindeki eğim sebebiyle bolca göl ve sulak alana sahiptir. Mandalar suyu ve sulak alanları sevdikleri için yöre, iklimi ve yeryüzü şekilleri ile manda yetiştiriciliğine verimli alanlar sunar. Burada hayvanların beslenme şekli elde edilen sütün bileşimini olumlu etkiler.
Yaklaşık 1 kilogram Bolu manda kaymağı, ortalama 10 litre manda sütünden elde edilir. Kaymağın hazırlanmasında herhangi bir ek kimyasal ya da katkı maddesi kullanılmaz.
Çoğunlukla kahvaltıları ve tatlıları lezzetlendiren manda kaymağı üretimi için öncelikle sağılan çiğ manda sütü en kısa sürede kullanılmalıdır ya da 0-4 derecede bekletilmelidir.
Süzme işleminde süt bez süzekten geçirilerek bir kaba alınır.
Yaz aylarında hayvanlar yayla ve çayır alanlarda otlandığı için sütü daha bol, yağlı ve lezzetlidir. Bu sütten yapılan kaymak tabakası da daha kalın olur.
Kabartma aşamasında kaba alınan çiğ manda sütü ocakta 90-95 derece sıcaklıkta, ortalama 5 dakika karıştırılarak kabartılır.
Dinlendirme aşamasında kabartma işlemi yapılan manda sütü üzeri açık şekilde yaklaşık 6 saat soğumaya bırakılır.
İkinci kabartma aşamasında oda sıcaklığında soğuyan süte 2 litre kadar daha manda sütü eklenir. Bu karışım yine ocakta 90-95 ˚C sıcaklıkta ve ortalama 5 dakika karıştırılarak kabartılır. Daha sonra tekrar yaklaşık 6 saat soğumaya bırakılır.
Oda sıcaklığında soğutulan süt, buzdolabında 4 derecede üzeri açık şekilde bekletilir ve kaymak oluşması sağlanır. Süt üstündeki kaymak tabakası bıçakla kesilip 4 derecede bekletilir ve böylelikle kaymak tabakası koyulaşır, üretim tamamlanır. Kalan sütler de yoğurt, peynir yapımı için değerlendirilir.
Bolu Manda Kaymaklı Mengen Pilavı tarifimizi izlemek için hemen tıklayın.
