Soslar, yemeğe eklendiğinde lezzeti artıran, mevcut lezzeti tamamlayan ve yutmayı kolaylaştıran karışımlar olarak tanımlanır. Sosların kullanım şekli itibari ile yemeğin yanında servis edilmesi ise Roma İmparatorluğu’na dayanır. Klasik Anadolu mutfağında, yemekler tencere içinde kendi suyuyla piştiği için sos kullanımına rastlanmaz. Türk mutfağında Fransız ve İtalyan mutfaklarının esintisi ile sos kullanımı yaygınlaşmış, yemeğin üzerine dökülen sos kullanımı yerleşmiştir.
Soslar kullanım alanlarına göre dörde ayrılır: Yemek sosları, dip soslar, salata sosları, tatlı ve meyve sosları. Bugünkü konumuz ise evde yapılabilen makarna sosları olacak. Gelin, birlikte değişik ve besleyici makarna soslarına ve soslu makarnalara bir göz atalım.
Sağlıklı Soslarla Makarna Tarifleri
Napoliten Soslu Makarna
Napoliten sosun önemli malzemelerinden biri olan domatesin dünya mutfağına Amerika’nın keşfi sonrası girdiğini biliyor muydunuz? Evet, doğru anladınız. Amerika keşfedilmeden önce kimsenin domatesin varlığından haberi yoktu. Napoliten soslu makarnada bolca bulunan domatesin likopen içeriği, durum buğdayından yapılmış makarnanın posadan zengin yapısıyla bir araya gelince ortaya bağışıklık sistemini güçlendiren bir etki çıktığını da söyleyelim.
Napoliten Soslu Makarna Tarifi:
Malzemeler:
50 g tereyağı veya zeytinyağı, 400 g domates, 5 g sarımsak, 3 adet çarliston biber, 500 ml domates sos, 1 bağ ince kıyılmış maydanoz, 1 çay kaşığı tuz, 1 çay kaşığı karabiber, bir paket Nuh’un Ankara Makarnası.
Yapılışı:
Tereyağını ısıtın, domatesleri ilave edip bir dakika soteleyin. Dövülmüş sarımsağı ve dilimlenmiş çarliston biberi ekleyerek 5 dakika boyunca soteleyin. Domates sosunu ve karabiberi ilave edip tekrar kaynatın. Kısık ateşte, koyu bir sos elde edinceye kadar pişirip ateşten alın. Sosunuzu suyunu çektirerek pişirdiğiniz makarnanızın üzerine dökün, tuzunu serpin, ince kıyılmış maydanozu üzerine serpip servis edin.
Napoliten soslu makarna İtalya’da etli, İtalya dışında etsiz hazırlanır.
Pesto Soslu Makarna:
Pesto sosu fesleğen yaprağı, çam fıstığı, Parmesan peyniri, sarımsak, zeytinyağı ve tuz ile hazırlanır. Pesto sosu oluşturan malzemelerin içeriğindeki biyoaktif bileşenlerin antidepresan etkisi, durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarnanın duygu durumunu iyileştiren etkisi ile birleşince mutlu hissettiren bir makarna tarifi ortaya çıkmış olur. Pesto soslu makarna, fesleğen soslu makarna olarak da bilinir.
Pesto Soslu Makarna Tarifi:
Malzemeler:
Yarım paket Nuh’un Ankara makarna, 100 gr taze fesleğen, 3 diş sarımsak (soyulmuş), 60 gr peynir, 100 gr zeytinyağı, 50 gr çam fıstığı
Yapılışı:
Makarna haşlanır ve süzülür. Pesto sos için, malzemeler blendıra konulup, çok ince kıvama gelene kadar çekilir. Daha sonra istediğiniz gibi servis edebilirsiniz.
Nuh’un Ankara Makarna’sından şeflerimizin hazırlamış olduğu pesto soslu makarna tarifi için tıklayın.
Bolonez Soslu Makarna
Bolonez soslu makarna, yıpranan kas dokusunu onaran ve harcanan enerjiyi yerine koyabilen çok iyi bir antrenman sonrası ana öğünüdür. Tabii, durum buğdayından yapılmış makarna ile hazırlanmışsa…
Bolonez Soslu Makarna Tarifi:
Malzemeler:
250 g kıyma, 1 çorba kaşığı zeytinyağı, ikişer çorba kaşığı rendelenmiş soğan, kereviz, havuç, çarliston biber, 2 çorba kaşığı salça, 5 su bardağı su, 2 orta boy domates, 5 g sarımsak, yeterince tuz, karabiber ve defne yaprağı, bir paket Nuh’un Ankara Makarna’sı.
Yapılışı:
Kıymayı, zeytinyağı, rendelenmiş soğan ve sarımsak ile soteleyin. Kereviz, havuç ve çarliston biberleri ilave edin. İçine tuz, karabiber, defne yaprağı ve önceden hazırlanan domatesleri ekleyin, kısık ateşte bir iki taşım kaynatın. Sosunuzu suyunu çektirerek pişirdiğiniz makarnanızın üzerine dökün, ince kıyılmış maydanozu üzerine serpip servis edin.
Beşamel Soslu Makarna
Soslu makarna çeşitlerinin en sevilenlerinden biri de beşamel soslu makarnadır. Beşamel sos, Osmanlı saray mutfağından günümüze kadar gelmiştir.
Beşamel Soslu Makarna Tarifi:
Malzemeler:
50 g tereyağı, 50 g tam buğday unu (elekten geçirin), 500 ml süt, 1 küçük boy soğan, bir defne yaprağı, bir çimdik tuz (az miktarda muskat rendesi kullanılabilir), bir paket Nuh’un Ankara Makarnası
Yapılışı:
Tereyağını eritin, elenmiş ve havalandırılmış unu ekleyin. Sarartmadan üç dakika kadar karıştırararak kavurun. Ocaktan alıp, soğumaya bırakın. Soğuduktan sonra tekrar ocağa alın, soğuk süt ekleyin ve hızla karıştırın. Rendelenmiş soğan, tuz, muskat rendesini ekleyin. Karıştırarak hafif ateşte 15 dakika kadar kaynatın. Dibinin tutmamasına dikkat edin. Ilık sosunuzu, suyunu çektirerek pişirdiğiniz makarnanızın üzerine dökerek servis edin.
Beşamel sos, kremalı makarna sosuna alternatif olabilir. Damar sağlığının korunması açısından kremalı yiyeceklerin tüketilmesi önerilmez. Sağlıklı beslenme bakış açısıyla, size önerimiz kremasız makarna soslarını tercih etmeniz yönündedir. Nuh’un Ankara Makarnası’ndan şeflerimizin hazırlamış olduğu beşamel soslu makarna tarifimiz için tıklayın.
Arabiata Soslu Makarna:
Arabiata, zeytinyağı, kırmızı biber ve domatesten oluşan içeriği ile lutein ve zeaksantin zengini, göz sağlığını, görme sinirlerini güçlendiren bir sostur.
Arabiata Soslu Makarna Tarifi:
Malzemeler:
4 çorba kaşığı zeytinyağı, 2 orta boy kırmızı biber, ince doğranmış 2 diş sarmısak, ince doğranmış 500 g domates, 50 g rendelenmiş Parmesan peyniri, tuz, bir paket Nuh’un Ankara Makarnası
Yapılışı:
Bir tavada zeytinyağını ısıtın, ince kıyılmış kırmızı biber ve sarımsağı ekleyin. Birkaç dakika sonra domatesleri ekleyin. Kaynadıktan sonra altını kapatın, suyunu çektirip pişirdiğiniz makarnayla karıştırın. Tuzunu serpin. Üzerine parmesan rendesini serperek servis edin.
Soya Soslu Makarna
Soya sosu yaklaşık 3000 yıl önce Çinliler tarafından icat edilen tuzlu tada sahip bir sostur. Sos, soya fasulyesi ve buğday karışımının su ve tuz içinde fermantasyonu ile yapılır. Soya soslu makarna her ne kadar çok keyifli olsa da tüketilmesi ve tüketilmemesi gereken durumlar vardır. Soya, östrojen yani kadınlık hormonu seviyesini yükselten bir besin olduğu için meme kanseri öyküsü olan kadınlar için uygun bir besin değildir.
Soya soslu makarna için mükemmel bir tarifimiz var! Nuh’un Ankara Makarnası’ndan şeflerimizin hazırlamış olduğu tatlı ekşi makarna tarifine ulaşmak için tıklayın.
Soslu makarnalarda sıklıkla spagetti tercih edilse de siz burgu, kelebek, penne gibi sevdiğiniz makarna çeşitlerini de kullanabilirsiniz. Yeter ki sağlığınızı koruyabilmek için makarnanızın durum buğdayı irmiğinden hazırlanmış olduğuna emin olun. Kolay, lezzetli ve sağlıklı soslarla hazırlanmış makarna tariflerimiz için takipte kalın.
Dr. Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı