Gebelik Şekeriyle Mücadele Yöntemleri

Amerikan Diyabet Birliği araştırma sonuçları gösteriyor ki günümüzde her yedi hamilelikten birinde geçici gebelik diyabeti (gestasyonel diyabet) gözlenebiliyor. Çok düşük bir ihtimalle gebelik sonrasında da kalıcı hale  gelebilen gebelik diyabetiyle mücadelede annenin beslenmesini düzene sokması başlıca öneriler arasında geliyor.

Gestasyonel diyabet nedir?

Gebelik sırasında bebeğin rahme tutunma kabiliyetini artırabilmek için annenin vücudunda bazı hormonların düzeyi artar. Bu hormon düzeyi yükselişinin bazı annelerde yan etkisi gözlenebilir ve kan şekerinin hücre için girmesinin sağlayan insülin hormonunun salgılanması baskılanabilir. Baskılanan insülin salınımına bağlı olarak annede gebelik süresince devam eden şeker hastalığı (diyabet) gelişebilir.

Genellikle gebeliğin 24. haftasından sonra tanısı konur. Bu nedenle tüm gebe kadınlarda 24 ile 28 hafta arasında şeker yükleme testi yapılarak gestasyonel diyabet olup olmadığı araştırılmalıdır.

Toplumda gebelikte uygulanan şeker yüklemesi testinin hem anneye hem de bebeğe zararlı olduğu görüşü son yıllarda yaygınlaşmaya başlamıştır. Fakat bu görüş yanlıştır. Öncelikle bilmenizi isterim ki, şeker yüklemesi testinde anneye bir porsiyon baklava yediğinde aldığı kadar şeker verilir, yani sanıldığı gibi abartılı bir şeker yüklemesi söz konusu değildir. Bu test yapılmadan annede gebelik şekeri olup olmadığı tespit edilemez. Tespit edilmeyip tedavi edilmezse de hem anne hem de bebekte çeşitli sağlık sorunları baş gösterebilir.

Kimler risk altında?

Gebelik öncesi ağırlığı yüksek olan ya da gebelikte fazla kilo alan, önceki gebeliklerinde 4,5 kg ve üzerinde bebek doğurmuş ve gestasyonel diyabet (gebelik diyabeti) öyküsü olan, çekirdek ailesinde diyabetli (şeker hastalığı) kişiler bulunan hamileler gestasyonel diyabet  riski altındadır.

Belirtileri nelerdir?

Normalden farklı ağız kuruluğunuz varsa, idrara normalden daha sık çıkıyorsanız, sık susuyorsanız, halsizliğiniz arttı ise kadın hastalıkları ve  doğum uzmanınızla iletişime geçmenizi öneririm. 

Peki, gestasyonel diabeti kontrol altına almak için ne yapacağım?

• Karbonhidrat içeren besinler tüketmek yasak değil fakat buradaki önemli nokta karbonhidratın türüdür. Gebelerde glisemik indeksi düşük olan makarna, bulgur gibi besinler tercih edilmelidir. Bu özellikteki karbonhidratlar kan şekeri regülasyonu sağlar.
• Posalı besinler tüketmeye çalışın. Çünkü posa hem kan şekeri regülasyonu sağlar hem de kan kolesterol seviyesinin düzenlenmesine yardımcı olur. Ayrıca gebelikte sık karşılaşılan kabızlık sorununu önlemede de etkilidir.
• Tuz içeriği yüksek olan turşu, salam, sucuk gibi işlenmiş ve salamura gıdalar ile konserve yiyeceklerden uzak durmak gerekir. Ayrıca tuz iyotlu olarak tüketilmelidir.
• Normal büyüme, gelişme ve vücut depolarının korunması için gebenin yaşına, diyetine, gereksinimine uygun miktarda proteinden zengin besin tüketmesi (et, yumurta gibi) önerilir.
• Düzenli fiziksel aktivitenin annenin kan şekerinin düzeltilmesinde yardımcı olduğu belirtilmektedir. Bu nedenle, egzersiz yapmasına engel olmayan annelere günde 30 dakika fiziksel aktivite yapması önerilir.
• Yemek pişirirken kızartma, kavurma gibi yöntemler yerine haşlama, buğulama veya fırınlama yöntemleri tercih edilmelidir.
• Meyve tüketimi bırakılmamalı ama miktarının abartılmamasına da dikkat edilmemelidir. Meyve tüketilen ara öğünde meyvenin yanında süt ürünü tüketilmesi önerilir.

Bugün gebeliğini sağlıkla geçirmek isteyenler için keyifli bir tarifle karşınızdayız: Yer Elmalı Makarna. Bu lezzetli tarifin hazırlanışını izlemek için tıklayın. 

Yer Elmalı Makarna tarifimiz 3-4 kişiliktir. Ön hazırlık süresi 5 dakika, pişirme süresi 30 dakikadır. Zorluk derecesi 3 yıldızdır.

Yer Elmalı Makarna Tarifinde Yer Alan Besinlerin Faydaları

Tarifimizin önemli malzemelerinden olan yer elması, içinde bulunan biyoaktif bileşenler sayesinde çok faydalı bir sebzedir.

• Yer elmasında bulunan inülin, bir prebiyotiktir ve sindirim sistemi sağlığı için önemli bir posa kaynağıdır, bağırsakta yararlı bakterilerin üremesini sağlar.
• Yer elmasında bulunan klorojenik asit; kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur, kan şekerini düşürür, kandaki kolesterolü ve trigliseridi düşürür, obezite ile bağlantılı hormonların seviyesini düzenler.
• Yer elması, bileşiminde bulunan coumarins ile antienflamatuar etki gösterir. Vücuttaki iltihabi reaksiyonların iyileşme sürecini hızlandırır.
• Yer elması ödem atımını kolaylaştıran besinlerden biridir.
• Yer elmasında bulunan fenolik asitler vücudumuzda iltihap çözücü etki gösterir. Antioksidan etkisi ile serbest radikal oksidasyonunu azaltır, hücrelerimizi dış etkenlerden korur ve bu sayede birçok kronik hastalığın riskini azaltırlar.

Tarifimizin bileşenlerinden biri olan kekik, yapısında bulunan fenolik bileşenler sayesinde güçlü bir antioksidan etki sergiler.

• Kekiğin bileşiminde bulunan karvakrol, kanser hücrelerinin büyümesini önler ve akciğer, karaciğer, meme kanserinden korur. Buna ek olarak, vücudumuzun çevresel ve duygusal etkenlerin yarattığı oksidatif stresten korunmasına yardımcı olur. Bunlara ek olarak, antimikrobiyal ve antioksidan özellikleri vardır.
• Kekikte bulunan thymol, düz kasları gevşeterek sindirim sisteminin daha iyi çalışmasını sağlar. Ayrıca kadınların özel dönemlerindeki kramplara iyi gelir.
• Kekik, bileşiminde bulunan hidrokarbonlar sayesinde yara iyileşmesini hızlandıran bir çeşni vericidir.
• Kekikte bulunan Y-Terpinene, antienflamatuar özelliklere sahiptir. Bu sayede bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Kekik, potasyumdan zengin yapısı ile kan basıncının dengelenmesini kolaylaştırır.
• Kekikte bulunan manganez, kemik gelişiminde ve kan pıhtılaşmasında önemli rol oynar.
• Kekiğin bileşiminde bulunan kaempferol, koronavirüse karşı güçlü bir silahtır.

Tarifimizin önemli bileşenlerinden biri olan elma sirkesi; karotenoidler, fitosteroller, fenolik bileşenler, C ve E vitaminlerinden zengindir.

• Elma sirkesi, içindeki biyoaktif bileşenler sayesinde, kalp ve damar hastalıklarını önleyici rol oynar.
• Elma sirkesi kan kolesterol seviyesini düşürür.
• Elma sirkesi, kan basıncını da düşürerek hipertansiyonu yani yüksek tansiyonu önler.
• Elma sirkesinin antioksidan ve antimikrobiyal özellikleri vardır. Bu sayede enfeksiyon hastalıklarından korur.
• Elma sirkesi, içeriğinde bulunan polifenoller sayesinde enfeksiyon, demans yani bunama, yaşlanma, yüksek kolesterol, diyabet yani şeker hastalığı, kanser gibi hastalıklardan korur.
• Aç karnına az miktarda içilen elma sirkesi zayıflama sürecini destekler.

Yer Elmalı Makarna tarifimizin besin ögesi bileşimine birlikte bakalım:

Yer Elmalı Makarna tarifimizi tükettiğimizde günlük;

• Karbonhidrat gereksinimimizin %43’ünü,
• Protein gereksinimimizin %9’unu,
• Yağ gereksinimimizin %48’ini karşılamış oluruz.

Yer Elmalı Makarna tarifimiz hem gebeler hem de ağzının tadını bilen, bir yandan da sağlıklı beslenmek isteyen herkes için besleyici ve doyurucu bir alternatiftir.

Yer Elmalı Makarna tarifimizi yanında bir kase ev yapımı yoğurt ile birlikte tüketmenizi öneririm. Evde yoğurdunuzu mayalarken, içine eczaneden alacağınız bir probiyotik şase ya da kapsülün içeriğini ekleyerek, yoğurdunuzun probiyotik özelliğini pekiştirebilirsiniz.

Dr. Tuba Günebak

 Beslenme ve Diyet Uzmanı