İnsan vücudunda göz de dahil olmak üzere birçok organ iki şekilde yıpranır: Yaşlanma ve çevresel toksinlere maruz kalma ile psikolojik strese bağlı hücre hasarı. Katarakt, ışığın geçişini engelleyen ve görme keskinliğinde önemli bir azalmaya neden olan, gözdeki lens hasarıdır. Dünya çapında görme kaybı ve bozukluğunun önde gelen nedenidir. Lens, gözün çok önemli bir bileşenidir. Katarakt gelişimi sırasında, lensin çeşitli bölümleri aşamalı olarak bulanıklaşır ve görme keskinliğinde kademeli bir bozulmaya yol açar. Kataraktın en yaygın nedeni yaşlanma olsa da travma ve çeşitli ilaçların yan etkileri sonucunda da katarakt gelişebilir. 2020 yılında, katarakt 50 yaş üstü 15,2 milyon kişide körlüğe neden olurken, 78,8 milyon kişi orta ila şiddetli derecede görme bozukluğu yaşamıştır. Katarakt oluşumunun altında yatan ana etmen hücresel boyutta gelişen stresin gözdeki lens proteinlerine zarar vererek lensin bulanıklaşmasına neden olmasıdır. Beslenme yoluyla alınan antioksidan besinler toksin süpürücü etki göstererek göz lenslerinde oluşan hasarı önleyebilir veya geciktirebilir. Özellikle C, E, A vitaminleri ile lutein ve zeaksantin içeren besinler göz sağlığını koruyucu etki gösterirler.
Katarakt Oluşumunu Önlemek ya da Geciktirmek İçin Nasıl Beslenmek Gerekir?
- Akdeniz tipi beslenin. Akdeniz diyeti, bölgede yaşayan insanlar tarafından uygulanan bir beslenme modeli olarak tanımlanır. Yaygın olarak dünyanın en sağlıklı beslenme modellerinden biri olarak kabul edilir. Diyet esasen bitki bazlıdır ve yeşil yapraklı sebzeler, taze meyveler, durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna, kuru yemişler ve zeytinyağı gibi besinleri içerir.
- Vejetaryen beslenmeyi seçebilirsiniz. Vejetaryen diyet, daha yüksek miktarda sebze, tam buğday makarna, posa, folik asit ve A ve C vitaminleri içerdiği için yaşa bağlı katarakt gelişiminde %20 oranında azalmaya neden olabilir.
- Meyve ve sebzelerden zengin beslenin. Meyve ve sebze gibi vitaminlerden ve antioksidan bileşenlerden zengin besinler gözdeki lensin toksin yükünün hafifletilmesine ve yıpranmadan korunmasına yardımcı olur.
- Yoğurt tüketin. Riboflavinden zengin bir besin olan yoğurt gözlerinizin gençliğini koruyacaktır.
- Lutein göz sağlığı için çok önemli bir fonksiyonel bileşendir. Özellikle lahana, ıspanak, bezelye, marul gibi yeşil yapraklı sebzelerde, durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarnada ve yumurta sarısında bulunur.
- Zeaksantin, lens hücrelerinin toksin yükünü hafifleterek katarakt riskini azaltır. Biber ve yumurta sarısı zeaksantinin iyi kaynaklarıdır. Hem luteini hem de zeaksantini beslenme destek ürünü olarak da alabilirsiniz.
- Günde minimum 3 gram filtre kahve tüketimi katarakt riskini azaltır. Kavrulmuş kahve içmeyi seviyorsanız içtiğiniz kahvenin 400 derecenin altında kavrulmuş olmasına dikkat edin.
- Daha sık balık özellikle de yağlı balıkları tüketin. Omega 3 yağ asitlerinden zengin beslenme katarakt riskini azaltır.
Katarakt oluşumunu önlemek veya gelişimini yavaşlatmak için sağlıklı bir beslenme düzeni benimsemek son derece önemlidir. Göz sağlığınızı korumak sadece yaşam kalitenizi değil, aynı zamanda görme yetinizi uzun vadede sürdürebilmek için de önemli bir adımdır. Nuh’un Ankara Makarnası Akademisinden şeflerimizin hazırladığı birbirinden lezzetli ve sağlıklı tariflere ulaşmak için oynatma listemize göz atabilirsiniz. Şimdiden afiyet olsun.
Dr. Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı
İlgili İçerikler
