Güçlü Bir Beden İçin Sağlıklı Besleme

Coğrafi İşaretli Ürünlerimizi tanımaya muhteşem tadıyla sofralarımızı süsleyen Kozan Portakalı ile devam ediyoruz. Keyifli okumalar! 

Tüm dünyanın kabul ettiği gerçek şu ki, sağlık bütüncül bir konudur. Bir kişinin “ben sağlıklıyım” diyebilmesi için bedensel, ruhsal ve sosyal yönden sağlıklı olması gerekir. Bedensel açısından sağlıklı olmanın mihenk taşı yeterli, dengeli, doğal ve yöresinde yetişen besinleri tüketmektir. Ruhsal açıdan sağlıklı olabilmek için beyin kimyamızın ideal olması, bunun için de besin ögesi depolarımızın yeterli olması gerekir. Özellikle mikro besin ögeleri dediğimiz vitamin ve mineraller beynimizdeki uyaran taşıyıcılarının öncüleri yani ham maddeleridir. Türkiye’de de sosyal sağlığın önemli bir parçasını yemek yemek oluşturuyor. Çünkü biz Türkler, yemekle sosyalleşen bir toplumuz. Bugün size beden ve ruh sağlığınızı pekiştirecek, sosyal aktivitelerinizde ikram edebileceğiniz keyifli bir tarif sunacağız: Kozan Portakallı Makarna Salatası. Tarifi videolu izlemek için tıklayınız.

• Havuç;
  • Havuç iyi bir A vitamini kaynağıdır, A vitamininin bir hayvansal formu (retinol) bir de bitkisel formu (karoten) vardır. Havuç, karotenden zengindir.
  • Sarı, turuncu ve yeşil sebze ve meyveler lutein ve zeaksantin adında iki biyoaktif bileşenden zengindir. Hem lutein hem de zeaksantin sinir sistemi harabiyetinden korur. Sofranızda her gün sarı, turuncu ve yeşil renkli sebze ve meyveler olsun; mesela havuç, portakal ve koyu yeşil yapraklı sebzeler…
• Soğan;
  • Soğan iyi bir C vitamini ve quercetin kaynağıdır. Bu biyoaktif bileşenlerin her ikisi de kuvvetli antioksidanlardır. Soğan, sinir sistemimizi, stres ve çevresel etmenlerin yarattığı hasardan koruyan kıymetli bir besindir.
  • Soğanın yapısındaki quercetin Alzheimer’dan koruduğu gibi kalp ve damar hastalıklarından, kanserden, katarakttan da korur.
  • Soğanın yapısındaki biyoaktif bileşenlerden en iyi şekilde faydalanabilmek için soğanı doğrarken seramik kaplı bıçak kullanmanızı öneririm. Metal kaplı bıçaklar besin ögelerinin oksidasyonuna sebep olabilirler.

• Kereviz yaprakları iyi bir folik asit kaynağıdır. Folik asit ise sağlıklı sinir sisteminin olmazsa olmazıdır.
• Portakal;
  • Hepimizin bildiği gibi, turunçgiller, C vitamininden oldukça zengin meyvelerdir. C vitamini düzeyi yeterli olan 70 yaş civarı bireylerin zihinsel açıdan akranlarından 1,5 yaş daha genç oldukları saptanmıştır.
  • Turunçgilleri tüketirken, C vitamininin ışığa duyarlı olduğunu unutmayın. Yani, meyvenizi doğrar doğramaz ya da soyar soymaz tüketin.
  • Meyvenizi soyarken seramik kaplı bıçak kullanın, metal bıçak kullanmayın. Günlük beslenme planınızda her gün turunçgiller olsun; mesela portakal, hem de portakalın en özeli Kozan Portakalı…
• Kereviz;
  • Kerevizde bulunan bir biyoaktif bileşenin (L-3-n-bütil fitalid) hafızayı güçlendirdiği ve Alzheimer hastalığından koruduğu saptanmıştır.
  • Kereviz yaprakları ise folik asitten zengindir. Folik asitten zengin beslenen kişilerin kan homosistein düzeyleri düşük seyreder. Homosistein insan vücudunda bulunan bir aminoasit yani protein yapıtaşıdır ve homosistein yüksekliği damar yapısına ve sinir sistemine toksiktir. Bu yüzden homosistein düzeyini düşük seyrettirecek, folik asitten zengin beslenme modeli Alzheimer hastalığından korur.
• Portakal suyu C vitamini, yani askorbik asit içerir. Askorbik asitin oksijen tutma özelliği vardır. Bu özelliği ile yağların ve yağlı besinlerin uzun süre saklanabilmesi, beyaz renkteki sebze ve meyvelerin kararmasının önlenmesi için kullanılır.
• Makarna;
  • Makarna iyi bir B1 vitamini kaynağıdır. B1 vitamininden zengin beslenmemiz beyin sağlığımızı korur. B1 vitamini yetersizliği olan kişilerde demans yani günlük dildeki ifadesiyle bunama görülme sıklığının arttığı bildirilmiştir.
  • Makarna B1 vitamininden zengin olmasının yanında kaliteli bir karbonhidrat kaynağıdır. Beynin temel yakıtı glukoz yani kan şekeridir. Kan şekeri seviyemizin stabil olmasını sağlarsak beynimize düzenli yakıt sağlamış oluruz. İşte tam bu noktada, kaliteli bir karbonhidrat kaynağı olan makarna ön plana çıkar. Makarnanın yapısındaki karbonhidrattan en iyi şekilde faydalanabilmek için “al dente” kıvamında pişirilmesi en iyisidir. Al dente, İtalyanca “olması gerektiği kadar diri” anlamına gelen bir ifadedir. Makarna, al dente pişirildiğinde kan şekerini daha yavaş yükseltir, kan şekeri daha stabil seyreder. Bu şekilde pişirilen makarnanın glisemik indeksi daha düşüktür.
  • Makarna bir yandan da iyi bir E vitamini kaynağıdır. E vitamininden zengin beslenen kişilerde Alzheimer riskinin azaldığı saptanmıştır.
  • Makarnanın bir diğer özelliği de fenolik bileşiklerden zengin oluşudur. Fenolik bileşikler kuvvetli antioksidanlardan yani hücre koruyuculardandır.
  • Makarna iyi bir posa kaynağıdır. Bu yapısı ile mikrobiyotamızı besler. Mikrobiyota ile kastettiğim bağırsaklarımızı ve vücudumuzun tümünü saran iyi huylu bakterilerdir. Makarna bizi beslediği gibi bağırsaklarımızdaki iyi huylu bakterileri de besler. İnsan mikrobiyotası ile insan beyni arasında iletişim olduğu ispatlanmıştır. Bağırsaklarımızın ikinci beynimiz olduğu söylemi de buradan gelir.

Şimdiden afiyet olsun.

Kozan Portakallı Makarna Salatası tarifimizin bir porsiyonunun besin ögesi içeriği şöyledir:

Kozan Portakallı Makarna Salatası tarifimizin bir porsiyonunu tükettiğinizde;

• Günlük karbonhidrat gereksinimimizin %64’ünü,
• Günlük protein gereksinimimizin %10’unu,
• Günlük yağ gereksinimimizin ise %26’sını karşılamış olursunuz.

                                                                                                                      Dr.Tuba Günebak

                                                                                                                Beslenme ve Diyet Uzmanı