Tiroid bezi insan vücudundaki endokrin bezlerin en büyüğüdür. Çeşitli etmenlere bağlı olarak troid bezinin çalışma hızı artabilir (hipertroidi durumu) ya da çalışması baskılanabilir (hipotroidi durumu). Hipertroidi, kanda troid hormonlarının fazla oluşu yani tiroid bezinin hızlı ve fazla çalışması durumudur. Hipertroidisi olan kişiler halsizlik, sinirlilik, çarpıntı, kilo kaybı, nefes darlığı, sıcağa tahammülsüzlük, iştah artışı, adet döngüsünün bozulması, terleme, yumuşak dışkılama durumlarından mustariplerdir.
Hipertroidisi Olanlar Nelere Dikkat Etmelidir?
- Hipertroidiniz varsa iyotsuz tuz kullanmanızı,
- Demir, selenyum, kalsiyum ve çinkodan zengin beslenmenizi,
- İşlenmiş ve paketli besin tüketmemenizi,
- Kafeinli içecek tüketimini kontrol altına almanızı öneririz.
Hipertroidisi Olanlar Nasıl Beslenmelidir?
- Düşük demir seviyeleri hipertiroidizm ile bağlantılıdır. Bu sebeple demir içeriği yüksek besinler diyete eklenmelidir. Demirin en iyi kaynağı ettir. Kırmızı etin demir içeriği beyaz etten yüksektir. Demirin iyi kaynakları yumurta, üzüm ve meyve sularının yoğunlaştırılması ile yapılan pekmez, kuru meyveler, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, fındık, fıstık, susamdır.
- Selenyum açısından zengin gıdalar tiroid hormon seviyelerini dengelemeye ve tiroidinizi hastalıklardan korumaya yardımcı olabilmektedir. Selenyum, hücre hasarını önlemeye ve tiroidinizi ve diğer dokuları sağlıklı tutmaya yardımcı olur. Selenyumdan zengin besinler hindi, biftek, tavuk, balık, durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna, ıspanak, yeşil bezelye, brokoli, patates, bulgur, kuru fasulye, mercimek, yoğurt, çiğ kuru yemişler ve yumurtadır.
- Çinko, yiyecekleri enerji için kullanmanıza yardımcı olmaktadır. Bu mineral ayrıca bağışıklık sisteminizin ve tiroidinizin sağlıklı kalmasına da yardımcı olur. Çinkodan zengin besinler az yağlı kırmızı et, deniz ürünleri, derisiz kümes hayvanı eti, durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna, çiğ kuru yemişler, pazı, roka gibi koyu yeşil yapraklı sebzelerdir.
- Hipertiroidizm zayıf ve kırılgan kemiklere neden olmaktadır. Kemik kütlesi tedavi ile geri kazanılabilir. Sağlıklı kemikler oluşturmak için D vitamini ve kalsiyum gereklidir. Kalsiyum kaynakları süt, peynir, yoğurt, karnabahar, tere, Brüksel lahanası, şalgam, kale (lahanaya benzer bir sebze), hardal yaprakları, Çin lahanası (bok choy), brokoli, şalgam yaprakları, badem, susam, barbunya, tatlı patates, ıspanak ve pazıdır.
- Durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna gibi tam tahıllı besinler, soğuk sıkım zeytinyağı metabolizmayı hızlandırır.
- Zerdeçal, karabiber, acı pul biber gibi bazı baharatlar ve yeşil biber, domates gibi bazı sebzeler tiroid fonksiyonlarının korunmasına ve dengelenmesine yardımcı olan anti-enflamatuar (hücresel boyutta iltihap söndürücü) özelliklere sahiptir.
- Bazı kişilerde glutensiz beslenme faydalı olabilir. Bu nedenle glutensiz makarna, kara buğday, kinoa tercih edilebilir.
- Soya ve soyalı ürün kullanımı önerilmez.
- Kahve, çay, soda ve çikolata gibi kafein içeren yiyecek ve içecekler hipertiroidi semptomlarını şiddetlendirebilir ve artan anksiyete, sinirlilik ve hızlı kalp atışına yol açabilir.
Hipertroidi ile başa çıkmak zorlayıcı olabilir, ancak doğru beslenme alışkanlıkları ve besin tercihleri ile semptomların etkilerini hafifletmek mümkündür. Nuh’un Ankara Makarnası Akademisinden şeflerimizin hazırlamış olduğu birbirinden lezzetli yemek tariflerine ulaşmak için oynatma listesine göz atabilirsiniz.
Dr. Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı