Köklerini Avrupa mutfağından alarak dünya gastronomi kültürüne yerleşmiş tariflerden biri de menülerde ana yemekten önce küçük porsiyonlar halinde servis edilen soğuk başlangıçlar. Sofradakileri yemeğe ısındırmak, kalabalık masalarda konukların hem bir şeyler atıştırmasını hem de sohbet ederek kaynaşmasını sağlamak gibi işlevleri de olan soğuk başlangıçlar bir anlamda ana yemeğin “fragmanı” olarak da düşünülebilecekleri için yoğunlaştırılmış bir lezzete ve göz alıcı bir görselliğe sahip oluyorlar.
Her ne kadar Avrupa mutfak kültüründen köken alarak yaygınlaştığını söylesek de oldukça zengin bir geleneksel mutfak kültürüne sahip olan ülkemizde de soğuk başlangıç kategorisine dahil olabilecek birçok lezzet, çok eski zamanlardan beri bulunuyor. En basitinden çeşitli yörelerde farklı versiyonlarıyla servis edilen soğuk çorbaları pekala mutfağımızın geleneksel soğuk başlangıçları olarak düşünebiliriz. Coğrafi konumu gereği bir ayağı Akdeniz mutfağında olan ülkemiz gastronomisindeki geniş zeytinyağlı ve salata yelpazesini de menülere eklenecek harika soğuk başlangıç seçenekleri arasında sayabiliriz.
En Çok Tercih Edilen Soğuk Başlangıç Türleri
Eskiden kalabalık davetler ya da daha resmi yemeklerde tercih edilen soğuk başlangıç gibi öğelerin, gastronomi kültürünün gitgide popülerlik kazanmasıyla gündelik, aile arası yemeklerde de sıkça rastlanır hale geldiğini biliyoruz. Ayrıca birçok insan hafif ve dengeli soğuk başlangıç tariflerini tek başına bir öğün biçiminde tüketecek kadar da leziz buluyor. Öyleyse neden ülkemiz mutfağının tarif ve malzeme zenginliğini muhteşem soğuk başlangıçlarla sofralarımıza yansıtmayalım ki?
İsterseniz gelin şimdi en çok tercih edilen soğuk başlangıç türlerine bir göz atalım.
Salatalar
Aralarında en az bir tanesi çiğ olarak servis edilen ve doğal ürünlerin karışımıyla oluşan salatalar en sevilen soğuk başlangıç türleri arasında yer alıyor. Kullanılan çeşitli soslarla lezzetleri katlanan salata tariflerine verilebilecek bazı örnekler: Makarna salatası, patates salatası, Rus salatası, Sezar salatası, yeşil salata, ton balıklı salata.
Yoğurtlu Tarifler
Ferahlatıcı ve dengeli bir tada sahip olan yoğurt da soğuk başlangıç tariflerinde sıklıkla kullanılan malzemelerden biri. İşte, malzemeleri birbirine bağlayan bir öge ya da sos biçiminde kullanılan yoğurtla hazırlanan soğuk başlangıç tariflerine birkaç örnek: Haydari, yoğurtlu pancar, yoğurtlu Kereviz, yoğurtlu Patlıcan Ezmesi, yoğurtlu Semizotu.
Zeytinyağlılar
Başlı başına bir yemek kategorisi olan zeytinyağlıların tümü aynı zamanda soğuk başlangıç olarak da servis edilebilir. Akdeniz mutfağının dünyaya armağanı zeytinyağlı soğuk başlangıç tariflerine verebileceğimiz birkaç örnek şöyle: Zeytinyağlı yaprak sarması, zeytinyağlı enginar dolması, pilaki, zeytinyağlı bakla.
Soğuk Çorbalar
Soğuk olarak servis edilen çorbalar da tüm dünyada olduğu gibi ülkemizdeki örnekleriyle de çok iyi soğuk başlangıç alternatifleri oluşturuyor. Bol sıvı içeren sağlıklı soğuk başlangıçlar olarak öne çıkan çorba tariflerinden bazıları: soğuk ayran çorbası, bulgurlu semizotu çorbası, soğuk mısır çorbası, gazpacho.
İki Mucizevi Soğuk Başlangıç Malzemesi
En çok tercih edilen soğuk başlangıç türlerini öğrendikten sonra şimdi sıra birçok soğuk başlangıç tarifine çok yakışan, mutfağımızın iki mucizevi malzemesinden bahsetmeye geldi: Yoğurt ve zeytinyağı. Doğanın bize armağanı olan ve yaşadığımız coğrafyayla güçlü bağları bulunan bu iki ürünle en lezzetli soğuk başlangıçları hazırlamak mümkün.
Yoğurt
Mucizevi bir fermantasyon ürünü olan yoğurdun tarihi günümüzden en az 7000 bin yıl öncesine dayanıyor. Üstelik şimdiye kadar öğrenebildiklerimiz onun, bir kısmı da ülkemiz sınırlarında bulunan Mezopotamya bölgesinde ortaya çıktığını gösteriyor. Yani bu topraklarda çok sevilmesi ve sofraların vazgeçilmezi olması pek de tesadüfi sayılmaz. Mutfağımızın varsayılan sosu olarak kabul edilebilecek yoğurdu neredeyse her şeyle birlikte tüketebiliyoruz. Biraz sarımsak, biraz baharat ve zeytinyağı eklentisiyle kolayca soğuk başlangıçlara eşlik edecek bir dip sosa dönüşebilen yoğurdu, makarna salatası gibi soğuk başlangıç tariflerinde de kullanmak mümkün. İçerdiği yararlı bakterilerle bağırsak floramızı güçlendiren yoğurdun ayrıca içerdiği yüksek miktarda kalsiyum ile kemik sağlığına sunduğu katkılar da cabası.
Zeytinyağı
Ülkemizin de en önemli ürünlerinden biri olan ve tüm dünyada en sağlıklı yağ olarak kabul edilerek saflığıyla anne sütüyle bile karşılaştırılan zeytinyağı, soğuk başlangıç tariflerinin en önemli bileşenlerinden. Yoğurdu aratmayacak kadar köklü bir geçmişe sahip olan zeytinyağı, kimi toplumlar tarafından kutsal bir sıvı olarak kabul ediliyor ve yeni doğan çocukların kutsanması gibi ritüellerde bile kullanılıyor. Bizim mutfağımızda da zeytinyağlılar olarak adlandırdığımız ve onlarca tarifin dahil olduğu bir kategoriye can veren bu muhteşem ürün biraz zeytin ve baharatla bir araya gelerek çabucak muhteşem bir soğuk başlangıca dönüşebiliyor. Tüm lezzetinin yanında içerdiği sağlıklı yağ asitleri sayesinde kalp-damar hastalıklarına karşı vücudumuzu koruyan zeytinyağı, adeta ömür uzatan bir iksir.
Soğuk başlangıçlar hakkında öğrendiklerimiz, Türk mutfağının muhteşem zenginliği ve yaşadığımız toprakların mucizevi ürünleri bir araya geldiğinde, ana yemekten önce sofralarımızı süsleyecek lezzetlerin hayali bile insanın ağzını sulandırmaya yetiyor. Açılan iştahıyla hemen mutfağa girip deneyebileceği tariflere ulaşmak isteyen herkesi, Nuh’un Mutfak Akademisi’nden şeflerimizin hazırladığı soğuk başlangıç tariflerinden oluşan oynatma listesini izlemeye davet ediyoruz.
İlgili İçerikler
Lezzetlerle Dolu Bir Doğu Anadolu Şehri: Erzincan
