Aile büyükleriniz arasında beyin kanaması geçiren, sebebi yokken kalp krizi geçiren birileri var mı? Kız kardeşi, kendisi ya da annesi birkaç kez düşük yapan var mı? Varsa, bu blog yazımızı mutlaka okumasını öneririm.
Türk toplumunda her üç kişiden birinin genetik olarak pıhtılaşma bozukluğuna yatkın olduğunu biliyor muydunuz? Pıhtılaşma bozukluğu derken kastettiğim pıhtılaşmama durumu değil, tam tersine kanın pıhtılı olmaya meyilli olması durumudur. Bu kişilerin kanları diğerlerinden daha yoğun akar, vücutları pıhtı oluşturmaya yatkındır. Bu pıhtılaşma bozukluğuna “herediter trombofili” denir. Bu kişilerin temel sorunu vücutlarında “homosistein” ismi verilen bir protein yapıtaşının yani aminoasidin yüksek düzeylerde yüksek olması, folik asit düzeylerininse düşük olması ihtimalidir. Ve homosistein düzeylerinin yüksek olması halinde damar iç dokuları ve sinir sistemleri yıpranabilir. Ve hatta hamile kadınların vücudunda bebeğin eşinden yani plasentadan anne rahmindeki bebeğe giden damarlardan birinde pıhtı oluşması riski bebeğin rahim içi ortamda beslenememesine ve oksijenlenememesine neden olarak düşüğe yol açabilir.
Pıhtı oluşumundan korunmak ise çok basit: Pıhtı oluşturabilecek besinlerin miktarının sınırlanması, makarna, sebze gibi bitkisel kaynaklı besinlerin tüketim miktarının artırılması, folik asitten zengin olan koyu yeşil yapraklı sebzeler, makarna gibi besinlerin sık tüketilmesi, folik asit ve B12 vitamini desteği alınması ve doktor önerisi doğrultusunda kan sulandırıcı kullanılmasıdır.
Peki, hangi besinler pıhtı oluşumuna olan yatkınlığı artırır? Gelin beraber bakalım. Proteinden zengin her besin yüksek miktarda protein yapı taşı yani aminoasit içerir. Bu protein yapı taşlarından bir tanesi olan metionin, homosistein düzeyimizin yükselmesine sebep olabilir ve insan vücuduna en çok hayvansal kaynaklı besinlerle alınır. Homosistein besinlerde bulunmaz, az önce bahsettiğim gibi sadece insan vücudunda metioninden üretilir.
Kalıtsal Pıhtı Oluşturma Yatkınlığı Olanlar İçin Beslenme Önerileri
Hayvansal kaynaklı besinlerden zengin beslenen ve genetik olarak pıhtılaşma bozukluğuna yatkınlığı olan kişilerin homosistein düzeyleri yüksek olma eğiliminde olabilir. Peki homosistein düzeylerimizi kontrol altında tutmak için nasıl beslenebiliriz, gelin birlikte öğrenelim.
- Hayvansal kaynaklı et, süt gibi besinlerin tüketimini kontrol altına alın. Yumurta ve balık konusunda özellikle dikkatli olun ve tüketim miktarını sınırlayın.
- Peynir, yoğurt gibi süt ürünlerinde tam yağlı olanları tercih edin. Çünkü, bir besin yağdan zenginse protein içeriği diğerlerinden daha düşüktür. Protein içeriği daha düşükse metionin içeriği de düşüktür.
- Bitkisel kaynaklı besinlerden zengin beslenin. Ana öğünlerde ağırlıklı olarak sebze ve makarna tüketin.
- Haftada bir iki kez, miktarını abartmadan kuru baklagil tüketin.
- Her gün en az 2 litre su içmeye özen gösterin.
- İşlenmiş et ürünlerini (salam, sosis, vb) asla tüketmeyin.
- Sarımsak tüketmeyin.
- Sakatat yemeyin.
- Bir diyetisyenden danışmanlık yani destek alacaksanız, size vücut ağırlığınızın kilogramı başına 15 mg metionin içeren bir beslenme programı hesaplamasını isteyin.
Kalıtsal Pıhtı Oluşturma Yatkınlığı Olanlar İçin Örnek Beslenme Planı
Birlikte sizler için hazırladığım bir günlük beslenme planı örneğini gözden geçirelim.
Kahvaltıda: Taze demlenmiş açık çay (tercihen şekersiz), tam yağlı beyaz peynir, 2 adet ceviz ve tahıllı ekmek.
Öğle ve akşam yemeklerinde: Kıymalı sebze yemeği, spagetti makarna ve mevsim salata. (Salatanıza zeytinyağı ve taze sıkılmış limon suyu ekleyebilirsiniz.)
Ara öğünlerde: Tam yağlı yoğurt ve elma ya da muz. Bağırsak hareketleriniz yavaşsa elma tercih etmenizi öneririm.
Bu tür durumlarda ideal olan daima profesyonel beslenme danışmanlığı almak ve gereksinmelerinizi satır satır hesaplatmak olsa da, küçük bir öneride bulunmak ve sizleri aydınlatmak istedim. Nuh’un Ankara Makarnası Lezzet Akademisi’nden şeflerimizin hazırladığı lezzetli tariflerin yer aldığı videolardan oluşan oynatmak listemize ulaşmak için tıklayın.
En büyük zenginlik sağlık. Sağlığınızı koruduğunuz günleriniz olmasını dilerim.
Dr.Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı
İlgili İçerikler
