Çeşitli ürünlerin farklı iç harçlarıyla doldurulmasıyla elde edilen yemeklere dünya gastronomi kültüründe sıkça rastlandığını biliyoruz. Fakat tüm dünyadan farklı olarak, yaşadığımız coğrafyada bu tarifler “dolma” dediğimiz bir kategori oluşturuyor ve mutfağımıza eşsiz bir zenginlik katıyorlar. Kabak, patlıcan, domates, soğan, dolmalık biber gibi birbirinden lezzetli harçlarla doldurulmaya uygun birçok ürünün dolması yapıldığı gibi kimilerinin “sarma” demeyi tercih ettiği lezzetler de mutfak kültürümüzün bu eşsiz kategorisine dahil olabiliyor. Taze ya da salamura edilmiş asma yapraklarına sarılı lezzetler biçiminde karşımıza çıkan yaprak dolmaları, bayramlarımızın geleneksel ikramını oluştururken; pazı ve lahana gibi geniş yapraklara sahip besinlerle de enfes dolmalar yapılabiliyor yaşadığımız topraklarda.
Tabi bir de taze sebzelerin yanı sıra hem uzun süre muhafaza edilmeleri mümkün olan hem de lezzetleri yoğunlaşan kurutulmuş sebzelerle yapılan dolmalar da devreye giriyor. Sıcak olarak tüketilen ve genellikle iç harcı etli olarak yapılan dolmalar, etsiz bir harçla hazırlanan ve soğuk olarak tüketilmeye de uygun zeytinyağlı dolmalar, enginar dolması gibi sebzelerin kendi biçiminden faydalanılarak hazırlanan dolmalar derken; mutfağımızın bu eşsiz lezzetinin çeşitliliği de bir hayli artıyor.
Ülkemiz mutfağındaki tarihine baktığımızda da bu lezzet çeşitliliğinin şaşkınlık verici izlerine rastlıyoruz. 1918’de yayınlanmış Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası isimli yemek kitabında; şalgam dolması, pırasa dolması, acur dolması, salatalık dolması, ebegümeci, fındık hatta at kestanesi yaprağı dolması gibi sıra dışı tariflere bile rastlamak mümkün.
Özellikle yaprakla hazırlanan türlerinin istediği el becerisi ile yapımı meşakkatli yemekler arasında yer aldığını bildiğimiz dolmalara çeşitlilik veren unsurlardan birinin de iç harçlarında kullanılan malzemeler olduğunu söylemiştik. Bu harçlar, temelde pirinç ya da bulgur gibi karbonhidrat kaynakları kullanılarak hazırlanıyor.
Enfes Bulgurlu Dolma Tarifleri
Dolmalarda, Anadolu’nun en eski ve en sevilen buğday ürünlerinden biri olan bulgurun kullanımı son yıllarda ürünün sağlıklı özelliklerinin de gündeme gelişiyle giderek artıyor. Pirince göre daha düşük bir glisemik indekse sahip olması ile uzun süreli tokluk hissi verme, kan şekerinde ani oynamalara neden olmama gibi özelliklere sahip olan bulgur, dolma içlerinin yükselen değeri olarak karşımıza çıkıyor. Gelin, biz de harcında bulgur kullanarak hazırlayabileceğiniz enfes dolma tariflerinden bazılarına bir göz atalım.
Bulgurlu Biber Dolması
Hem etlisi hem de zeytinyağlısı bulgurlu bir içle enfes olan bir dolma klasiği.
Bulgurlu Enginar Dolması
Yaygın olara garnitür kullanarak yapılan enginar dolması tarifine lezzetli mi lezzetli bir alternatif.
Bulgurlu Ayva Dolması
Ayvanın buruk tadını bulgurun besleyiciliğiyle birleştiren, sofralarda sıkça karşılaşılmayan, konuklarınızı şaşırtacak bir tarif.
Kuru Biber, Patlıcan Dolması
Kurutulmuş biber ve patlıcanın yoğunlaşmış tadını sofralara taşıyan, buzdolabında bir süre dinlenince lezzeti katlanan enfes bir yemek.
Yaprak Dolması
Yaprak dolması denince aklımıza asma yaprağı geliyor olabilir ama siz bu tarifi pazı, lahana, kiraz yaprağı gibi alternatifleri de hesaba katarak bir daha düşünün deriz.
İki Harika Dolma Malzemesi: Enginar ve Dolmalık Biber
Onlarca farklı dolma tarifi arasından seçtiğimiz lezzetli tarifleri gördükten sonra, isterseniz bu tariflerde kullanabileceğimiz iki harika ürün hakkındaki bilgileri de sizlerle paylaşalım. Karşınızda, farklı içlerle buluşmaya uygun nefis dolmalık sebzeler, enginar ve dolmalık biber.
Enginar
Ayıklanmadan önceki yemyeşil görüntüsü ile mucizevi bir bitki olduğunun ipuçlarını veren enginar, uzun yıllardan beri karaciğer sağlığı için eşsiz destek olduğu bilgisiyle karşımıza çıkıyor. Yaygın olarak, ayıklandığında ortaya çıkan çanak biçimli bölümü kullanılan enginar ile hazırlanan garnitürlü dolma tarifi, zeytinyağlı tabaklarının en dikkat çekici lezzetlerinden birini oluştururken, yetiştiği ve çok sevildiği Akdeniz bölgesinde bu bitkinin yaprakları da afiyetle tüketiliyor. Farklı harç malzemeleri ve ayıklanmış halinin çanağa benzer biçiminden yararlanarak pek çok enfes tarif yaratmanıza uygun bu mucizevi bitki, dolmalarda kullanmak için yeni favoriniz olabilir.
Dolmalık Biber
İsmiyle müsemma, en çok kullanılan dolma malzemelerinden biri olan dolmalık biber, sanki bu tarif için yaratılmışa benzeyen biçimiyle asla eskimeyen bir alternatif olarak karşımıza çıkıyor. Tazesiyle olduğu gibi kurutulmuş haliyle de enfes dolmalar hazırlamamıza olanak tanıyan bu harika malzeme, yeşilinin yanında sarı, kırmızı, turuncu gibi renk alternatifleriyle de bir sanat eserini andıran tabaklar ortaya çıkarmamıza yardımcı oluyor. C vitamini ve karotenoidlerden zengin yapısıyla aynı zamanda sağlık dolu bir sebze olan dolmalık biber, yüzyıllardır olduğu gibi en güzel dolma tariflerinin başrolünde oynamaya devam ediyor.
Mutfağımızın en sevilen tarifleri arasında yer alan dolmalar hakkında bilgiler verdiğimiz yazımızı okuyunca hemen şöyle dişe gelir bir dolma harcı hazırlamak için pilavlık bulgur aramaya başlamış olabilirsiniz. Dolma içinizi hazırladıktan sonra artık biberleri mi dolduracaksınız yoksa bir yandan sohbet edip bir yandan yaprak mı saracaksınız, orası size kalmış. Tabi, farklı tarifler hazırlamak konusunda desteğe ihtiyaç duymanız da mümkün. Öyleyse sizi Nuh’un Mutfak Akademisi’nden şeflerimizin hazırladığı birbirinden nefis tariflerle oluşturduğumuz oynatma listesine alalım. Şimdiden afiyet olsun.
İlgili İçerikler
Demleme Makarna Nasıl Pişirilir?
Al Dente Makarna Nasıl Pişirilir?
