Her ne kadar “Akıl ne boydadır, ne de yaşta, akıl baştadır.” desek de hepimiz uzun boylu olmaya heves ederiz. Nitekim, ne demiş İtalyanlar: “Boy güzelliğin yarısıdır.”
Dünyanın en uzun boylu insanları Hollandalılardır. Dünyanın en uzun insanlarının yaşadığı ülkelerden bir diğeri de Danimarka’dır. Bir Danimarkalı’nın ortalama boy uzunluğu 181 cm, bir Hollandalı’nın boy uzunluğu 184 cm iken bir Türk’ün ortalama boy uzunluğu 173 cm’dir. Ah biz de Hollandalılar, Danimarkalılar, Kuzey Avrupalılar kadar uzun boylu olsaydık, ne olurdu! Peki soruyu şöyle değiştirelim, bu Kuzey Avrupalılar yani İskandinav toplumu ne yiyor, ne içiyor da böyle yapılı bir fiziğe sahip oluyorlar? Kuzey Avrupalılar neden uzun boylu? Gelin birlikte İskandinav beslenme tarzı ve Nordik diyetin sırlarıyla yapılı, uzun boylu ve sağlıklı bir bedene sahip olmanın yollarını keşfedelim.
Kuzey Avrupalılar (İskandinavlar) Nasıl Besleniyor?
Danimarka gibi Kuzey Avrupa ülkelerinin beslenme alışkanlıkları ve besin tercihleri beslenme bilimi camiasında Nordik diyet olarak adlandırılıyor. Nordik diyetin temel özelliklerinden biri yerel ürünlerin tüketiliyor oluşudur. İnsanlar kendi yörelerinde yetişen, mevsime ait besinleri yerler.
Nordik Diyette Neler Var?
Nordik diyet; özellikle elma, armut, lahanalar, kök sebzeler, karnabahar, soğan, mantar ve baklagiller, doğadan toplanan bitkiler ve mantarlar, taze otlar, patatesler, kabuklu yemişler, makarna gibi tam buğday içeren tam tahıllı besinler, yağlı balıklar açısından zengindir. Et tercihini yağlı balıklardan (somon, ringa, orkinos) yana kullanırlar. Şekerli, tuzlu ve yağlı yiyecekler nadiren tüketilir. Tuz kullanım oranı düşüktür. Organik ürünlerin tüketimine önem verirler. Orta Çağ’da taze otlar, baklagiller, lahana ve kök sebzeler gibi besinler İskandinav diyetinde önemli bir rol oynamıştır, ancak son yıllarda bunların kullanımı önemli ölçüde azalmış ve egzotik kurutulmuş baharatlar, pirinç ve durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna bunların yerini almıştır.
Nordik Diyetin Akdeniz Diyetinden Farkı Nedir?
Nordik diyette Akdeniz diyetinden farklı olarak, yerel, organik ve yabani besinlere odaklanılır. Özellikle kolza tohumu yağı, kök sebzeler ve çeşitli orman meyvelerine ağırlık verilir. Akdeniz diyetinin detaylarını keşfetmek için sizler için hazırladığımız blog yazımıza göz atabilirsiniz.
Nordik Diyetin Faydaları Nelerdir?
Nordik diyetin kan yağları seviyesinin düşürülmesine, kan şekeri düzeyinin dengelenmesine, kan basıncının kontrol altına alınmasına, hücresel boyutta iltihabın söndürülmesine yardımcı, bağırsak dostu, kilo korunumuna yardımcı bir diyet olduğu belirtilmiştir.
Nasıl Daha Uzun ve Yapılı Bir Bedene Sahip Olurum?
Uzun boylu ve yapılı bir bedenin temelleri, tahmin edeceğiniz üzere çocukluk döneminde atılır. Bu bağlamda aşağıdaki önerilerimizi hem kendiniz hem de çocuklarınız için dikkate almanızı öneririz.
- Uzun bir boya sahip olabilmek için sağlıklı bir kemik yapınızın olması gerekir. Bunun için en önemli beş besin ögesi kalsiyum, D vitamini, magnezyum, K vitamini ve proteindir. Bu bağlamda:
- Vücudumuzda bulunan kalsiyumun yaklaşık %99’u (yaklaşık 1,2 kg) kemik ve dişlerde bulunur. Kalsiyumun en iyi kaynağı süt ve ürünleridir. Süt, kefir içmeyi, yoğurt, peynir yemeyi sevmeyenler için alternatif kaynaklar ise karnabahar, tere, Brüksel lahanası, şalgam, kale (lahanaya benzer bir sebze), hardal yaprakları, brokoli, şalgam yaprakları, badem, susam, barbunya, tatlı patates, ıspanak ve pazıdır.
- D vitamininin en iyi kaynağı güneş ışığıdır. Yani vücudunuzdaki D vitamini depolarınızı doldurmanın en iyi yolu güneşlenmektir. Aklınızda olsun, vücut derisinin D vitamini sentezleme kabiliyeti yüz derisinden kuvvetlidir. Ve de güneş kremi sürmemiş olmanız gerekir.
- Magnezyumun en iyi kaynakları çiğ kaju, çiğ badem, çiğ yer fıstığı, çiğ kabak çekirdeği, muz, kayısı, yoğurt, bitter çikolata, durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarnadır. “Durum buğdayı nedir?” dediğinizi duyar gibiyiz. Hemen anlatalım. Ya da anlatmayalım, daha evvel anlattığımız blog yazımızı okuyabilirsiniz.
- Koyu yeşil yapraklı sebzeler (pazı, tere, maydanoz gibi), lahana türü sebzeler ve süt, K vitamininin iyi kaynaklarıdır.
- Protein kaynağı olan besinler hayvansal protein kaynakları ve bitkisel protein kaynakları olarak ikiye ayrılır. Hayvansal protein kaynakları et ve ürünleridir. Bitkisel protein kaynakları; çiğ badem gibi yağlı tohumlar, nohut, mercimek gibi kuru baklagiller, bulgur, tam buğday makarna gibi tam tahıllı besinler, bezelye, mantar gibi proteinden zengin sebzelerdir.
- Bir çocuğun ya da ergenin boy uzunluğunun maksimum düzeye ulaşabilmesi için gerekli olan enerjiyi alabilmesi ve günlük gereksinmesi doğrultusunda beslenmesi çok önemlidir. Genellikle, anneler bir çocuğun ne kadar yüksek enerji gereksinmesi olduğunun farkında değillerdir. Bir çocuğun sağlıklı şekilde enerji gereksinmesini karşılayabilmesi için sabah kahvaltısına tahin-pekmez karışımı, öğle ve akşam yemeklerine durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna, ara öğünlerine ev yapımı (taze ya da kuru meyve ile lezzetlendirilmiş) sütlü tatlılar eklemenizi öneririz.
Sağlıklı ve doğru besin tercihleriyle güçlü ve yapılı bir bedene sahip olmanın temellerinin çocukluk döneminde ve hatta anne rahminde atılmaya başladığını unutmamak gerekir. Nuh’un Ankara Makarnası Akademisinden şeflerimizin hazırlamış olduğu birbirinden lezzetli tariflere ulaşmak için oynatma listemize göz atabilirsiniz. En içten sevgilerimizle…
Dr. Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı
Kaynakça:
Akbaş, B., et al. (2021). Farklı Yaş Gruplarındaki Bireylerde Boy ve Vücut Kompozisyonu İlişkisi. DergiPark.
🔗 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1682669
Akbaş, B., et al. (2021). Vücut Kompozisyonunun Değerlendirilmesi. Türkiye Tarım ve Gıda Bilimi Dergisi (TURJAF).
🔗 https://agrifoodscience.com/index.php/TURJAF/article/view/5726
Freedman, D. S., et al. (2012). The Validity of BMI to Identify Obesity in Children and Adolescents. PubMed – National Library of Medicine.
🔗 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22251407/
Aydın, N., & Sarı, G. (2020). Adölesanlarda Beslenme ve Büyüme Gelişimi Üzerine Etkileri. Beslenme ve Diyet Dergisi.
🔗 https://beslenmevediyetdergisi.org/index.php/bdd/article/view/1268
Vikipedi. Ülkeye Göre Ortalama İnsan Boyu.
🔗 https://tr.wikipedia.org/wiki/Ülkeye_göre_ortalama_insan_boyu