Hani Anadolu’da bir tabir vardır: “O yabancı değil bizden, bizim mahallenin çocuğu.” derler. İşte o hesap irmik de, bizden yani, bizim mahallenin çocuğu… İrmik, en güzel günlerimizde yanımızda, acılı zamanlarımızda ise dert ortağımız… O sıcacık çorbalara eklenir, ana yüreği gibi içini ısıtır çocukların. Ölen yakınlarımızın arkasından da irmik helvası yaparız, “Ölenin ruhuna değsin, kalanları beslesin, teselli etsin.” deriz. Yeni doğan bebeğin şerefine de kavururuz aynı helvayı, “Müjdesi ağzımızı tatlandırsın.” diye. Vakti zamanında şehzadenin tahta geçişinin şerefine, Osmanlı saraylarında bile irmik helvası hazırlanıp ikram edilirmiş.
B Vitamini ve Folik Asit Zengini İrmiğin Benzersiz Faydaları
İrmiğin öyle mütevazı, sessiz sedasız duruşuna bakmayın. Esasen kıymetli bir B vitamini kaynağıdır. Eğer, vücudun her yerini besleyen ürün ödülü olsaydı, bu ödül irmiğe verilebilirdi. İrmik, özellikle B1 vitamininden zengindir. Bu sayede sinir sistemini güçlendirir. Çevrenizdeki agresif kişilerin yemeklerine atın bir avuç irmik, nasıl pamuk gibi olduklarını göreceksiniz. İrmik, sadece B1 vitamininden değil folik asitten de zengindir. Ve bu biz Türkler için bu çok önemli bir özelliktir. Çünkü, bizler genetik olarak folik asit yetersizliğine yatkınız. Bu nedenle sık sık irmik tüketmeliyiz.
Gelelim, irmikte bolca bulunan folik asitin işlevleri konusuna. İlk olarak, folik asit güçlü bir genetik yapı oluşturmak için önemli bir vitamindir. Folik asit yetersizliği olan gebe kadınların engelli (omuriliği yanlış gelişmiş) bebek doğurma riskleri artar. Anne rahminde folik asit yetersizliğine maruz kalan bebekler, omurilikleri dışarıda doğabilirler. İşte bu nedenle, gebe kalmadan en az 4 ay önce irmik gibi folik asitten zengin besinleri tüketmeye başlamak ve doktorlarının önerisi doğrultusunda folik asit desteği almak oldukça önemlidir.
İkinci olarak, folik asit yetersizliğinin olumsuz etkilerinden biri de damar sağlığı üzerinedir. Folik asit yetersizliği olanların damar tıkanıklığına daha yatkın oldukları bilimsel olarak ispatlanmıştır.
“Peki, folik asidi hangi besinlerden alacağız? İyi bir folik asit kaynağı olan besinler hangileridir?” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Şimdi gelin bu besinleri hep birlikte öğrenelim.
İrmik ve Diğer Folik Asit Zengini Besinler
- İrmik
- Bulgur
- Mercimek
- Semizotu
- Turunçgiller
- Badem
- Yer fıstığı
Folik asit kaynağı irmiğin bir diğer özelliği de posadan zengin olmasıdır. Posadan zengin beslenmemek bağırsak sağlığının riske girmesine neden olur. Posadan fakir beslenen, az su içen kişilerin kabızlığa yatkın olduğunu, sürekli kabızlık yaşayanlarınsa bağırsak kanserine yakalanma riskinin arttığını biliyor muydunuz? Yani irmik, içerdiği bolca posa ile sizi bağırsak kanserinden de koruyabilir. Bağırsak hareketlerini, dolayısıyla metabolizmanızı da hızlandırması ve zayıflama sürecini kolaylaştırması da cabası.
İrmiği salatalarınızda, omletlerinizde, çorbalarınızda, köftelerinizde, tatlılarınızda kullanabilirsiniz. Her yörenin kendi toprağında yetişen ürününü tüketmesi gerekir. Son yıllarda kinoa, chia tohumu gibi ürünler popüler oldu. Benim profesyonel görüşüm, kinoa ya da chia tohumu yerine durum buğdayından elde edilmiş irmik tüketmeniz yönünde olur. Kinoa dediğiniz ıspanakgiller familyasından bir bitkinin tohumudur. Chia tohumunu bir Omega 3 yağ asidi kaynağı zannederek tüketiyorsanız, bir nebze yanıldığınızı söyleyebilirim. Çünkü, bir besinin Omega 3 kaynağı olarak vücutta etkinliğini gösterebilmesi için EPA ve DHA adında iki molekülü içeriyor olması gerekir. Chia tohumu DHA barındırmaz, o yüzden tam bir Omega 3 yağ asidi kaynağı sayılmaz. Siz siz olun, kendi yörenizin besinini tüketin, doğallığınızı koruyun. Öyle ya “Bana ne yediğinizi söyleyin, size kim olduğunuzu söyleyeyim.” lafını boşuna söylemiş olamaz Hipokrat! Ayrıca Nuh’un Mutfağı’ndan lezzetli İrmik tariflerine hemen tıklayarak ulaşabilirsiniz!
Dr.Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı
İlgili İçerikler
Glütensiz Beslenmek Faydalı mı?
Ev Yemeklerinin Damga Vurduğu Kütahya Mutfağı
