Akne, birçok kişinin dönem dönem, özellikle de gençlik yıllarında yaşadığı ve yaşam kalitesini etkileyebilen bir cilt problemidir. Hormonal değişiklikler, stres, genetik yapı ve cilt bakım rutini gibi pek çok faktör akne oluşumunda rol oynar. Son yıllarda akneye yönelik ilginin artmasıyla birlikte, “acne-free diet” yani “aknesiz diyet” olarak bilinen akne karşıtı beslenme yaklaşımı da daha çok konuşulmaya başladı. Bu beslenme modeli, kan şekerini dengeleyen, enflamasyonu azaltmayı hedefleyen ve cildi besleyen vitamin-mineral içeriğini artıran bir sistemi temel alıyor. Bu noktada akla hemen şu soru geliyor: Günlük hayatta çok sık tükettiğimiz makarna, bu beslenme modelinin neresinde duruyor?
Aknesiz Diyet: Glisemik İndeks, Makarna ve Akne İlişkisi
Aknesiz diyet yaklaşımı, glisemik yükü düşük tutmayı ve kan şekerinde ani dalgalanmaları önlemeyi öneren bir yapıya sahiptir. Yüksek glisemik indeksli besinlerin sık ve kontrolsüz tüketimi insülin seviyelerinde hızlı yükselmelere neden olabilir, bu durum da bazı bireylerde akne oluşumunu tetikleyebilen hormon döngülerini etkileyebilir. Ancak makarna bu noktada “glisemik indeksi düşük besin” grubunda yer almaz. Bilimsel araştırmalar, makarnanın glisemik indeksinin pişirme şekline göre değiştiğini ve özellikle “al dente” pişirildiğinde kan şekerini yavaş ve kontrollü yükselttiğini gösteriyor. Bu da makarnanın, akne oluşumunu önleyici beslenme yaklaşımında doğru tür ve doğru porsiyonla rahatlıkla yer alabileceği anlamına geliyor. Al dente makarnanın detayları için: https://www.nuh.com.tr/makarna-saglik/makarnanin-puf-noktalari
Akne ve Beslenme: Makarna Akne Yapar Mı?
Hayır, makarna akne yapmaz. Al dente pişirildiğinde düşük glisemik yük oluşturur ve akne oluşumunu tetikleyen kan şekeri dalgalanmalarına neden olmaz. Makarna ayrıca karbonhidrat kalitesi açısından önemli bir avantaj taşır. Tam tahıllı makarna çeşitleri, posa içerikleri sayesinde daha uzun süre tok tutar, kan şekerinin dengede kalmasına yardımcı olur ve bağırsak sağlığını destekler. Akne oluşumunu önlemek için diyetin önemli ayaklarından biri bağırsak sağlığıdır, çünkü güncel araştırmalar bağırsak florasının cilt üzerinde düşündüğümüzden daha yoğun bir etkisi olabileceğini gösteriyor. Lifli besinler, bağırsak mikrobiyotasını destekleyerek dolaylı yoldan enflamasyonun azalmasına katkı sağlayabilir. Bu nedenle durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna, mikrobiyotayı güçlendirici prebiyotik özelliği ile aknesiz beslenmede cildi destekleyen bir karbonhidrat tercihi olabilir.
Akneyi Azaltan Besinler
Aknesiz diyet yalnızca neyi azaltacağımızı değil, neleri daha fazla tüketeceğimizi de vurgular. Antioksidan zengini mevsim sebzeleri, sağlıklı yağlar ve kaliteli protein kaynakları bu modelde temel rol oynar. İşte tam bu noktada makarna, çok yönlü kullanım avantajıyla devreye girer. Makarna; zeytinyağı, yeşil yapraklı sebzeler, renkli biberler, domates, ton balığı, tavuk veya baklagillerle birleştirildiğinde akneden koruyan diyetin ihtiyaç duyduğu üçlü yapıyı oluşturur: Kan şekerini yavaş yükseltme + antioksidan zenginliği + dengeli protein. Bu kombinasyon, hem cildi destekleyen hem de uzun süre tok tutan bir öğün yaratır.
Akne Olumunu Azaltan Beslenme Modeli
- Süt tüketimini azaltın. Sütün doymuş yağdan zengin oluşu, hormon içerebilme durumu, iyot içeriği (İyot alımının akneyi şiddetlendirebileceği iddia edilmiştir.), büyüme hormonunu artırıcı yönü (büyüme hormonunun akne şiddetini artırıcı etkisi) süt ile akne arasındaki ilişkiyi açıklar.
- Glisemik indeksi düşük besinleri tercih edin: Erik, kivi, elma, limon, şeftali, armut, çilek, kiraz, yaban mersini, mango, nar, ananas, erik kurusu, marul, brokoli, lahana, karnabahar, biber, koyu yeşil yapraklı sebzeler, domates, havuç, kuşkonmaz, kereviz, salatalık, enginar, pırasa, kabak, yeşil fasulye, Brüksel lahanası, patlıcan, durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna, bulgur gibi.
- Her hafta yağlı balık tüketin. Omega-3 yağ asitlerinin antienflamatuar yani iltihap azaltıcı etkisi akneyi azaltabilir.
- Çinko, insan cildinin düzgün gelişimi için gerekli olan bir mineraldir. Kabak çekirdeği, ay çekirdeği, makarna gibi tam tahıllı besinler ile ceviz, badem, çiğ yer fıstığı ve yumurtayı daha sık tüketin.
- Tarhana çorbası, lahana turşusu, kefir gibi probiyotik besinlerin yanında tam buğday makarna gibi prebiyotik besinleri tüketin.
- Yeşil çay, beyaz çay gibi antioksidan kapasitesi yüksek çaylara günlük beslenmenizde yer verin.
- Bir uzmana danışarak selenyum takviyesi alın. Akne sorunu olanların kanlarında selenyum seviyelerinin düşük olduğu belgelenmiştir. Aknesi olan hastaların selenyum takviyesinden fayda sağlayabilecekleri düşünülmüştür.
Sonuç olarak, akneden koruyan beslenme yasaklara dayalı katı bir sistem değildir. Daha çok denge, çeşitlilik ve kan şekeri yönetimi üzerine kurulu bir yaklaşımdır. Makarna da bu yaklaşımda, doğru şekilde kullanıldığında hem keyif veren hem de cildi destekleyen bir bileşen olarak yer alabilir.
Dr. Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı
Kaynaklar
Author unknown. (2022). Lifestyle, nutrition, and skin health. ScienceDirect.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2666328722000281
Author unknown. (2020). Effects of diet on acne and its response to treatment. ResearchGate.
Author unknown. (2024). Nutrients and skin health: Clinical and functional effects. MDPI – Nutrients.
https://www.mdpi.com/2072-6643/16/10/1476
Author unknown. (2019). Mediterranean-based dietary patterns and skin health. Nutrition Today.
