Makarnanın Duygudurumu Üzerindeki Etkisi

Bir döneme damgasını vurmuş filmlerden olan Evde Tek Başına’nın unutulmaz sahnelerinden birini hatırlarsınız: Ailesi tarafından Noel tatilinde evde unutulan sarışın küçük çocuk Kevin, kendisine Noel yemeği olarak makarna ısıtır; çünkü içgüdüsel olarak bilir ki kaygıyı yönetmeye en çok yardımcı olan besin makarnadır. Kaygı, huzur, motivasyon ve daha birçok duygu beyinde bir uyaran taşıyıcı (nörotransmitter) tarafından oluşturulur. Uyaran taşıyıcılar, sinir hücrelerinin gönderdiği uyarıları taşır. Makarnanın içeriğinde bulunan karbonhidratlar da vücuttaki uyaran taşıyıcı seviyelerini etkileyerek duygudurumumuz üzerinde etkili olur. Gelin, bu konuya biraz daha derinlemesine bakalım.

1. Makarnanın Huzur Hormonu Üretimi Üzerindeki Etkisi

Vücudumuzda hem proteinlerin hem hormonların hem de sinir sisteminde uyarı taşıyan moleküllerin, yani uyaran taşıyıcıların oluşması için protein yapıtaşlarına (aminoasitlere) ihtiyaç duyarız. Bu oluşum yolculuğunda büyük moleküllü aminoasitler küçük moleküllü olanlarla yarışır. Büyük moleküllüler çoğunlukta olduğunda küçük olanların emilimi zorlaşır. Triptofan, yani huzur hormonunun (serotonin) oluşması için gerekli olan protein yapıtaşı ise küçük moleküllüdür ve daha çok emilebilmesi için büyük moleküllü aminoasitlerin o sırada vücut tarafından kullanılıyor olması gerekir. İşte, tam bu noktada makarna gibi karbonhidrat açısından zengin besinleri tükettiğimizde, pankreas, karbonhidrat metabolizması için gerekli bir hormon olan insülini salgılar. İnsülin büyük moleküllü aminoasitlerin (dallı-zincirli aminoasitlerin) kaslar tarafından emilmesini, kullanılmasını sağlar. Böylece meydan küçük moleküllü aminoasitlere kalır, triptofan da kan-beyin bariyerini kolayca geçer ve huzur hormonu seviyesi artar. Dolayısıyla, daha mutlu ve huzurlu hissederiz. Düşük serotonin seviyeleri depresyon, kaygı ve huzursuzlukla ilişkilendirilmiştir. Şimdi anlamışsınızdır, makarna yemenin neden iyi hissettirdiğini!

2. Makarnanın Motivasyon Hormonu Üzerindeki Etkisi

Durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna gibi tam tahıllı besinler, motivasyon hormonu (dopamin) sentezlenmesi için gerekli olan tirozin adındaki protein (daha doğrusu protein yapıtaşı) açısından zengindir. Dopamin, ödül sistemiyle ilişkilendirilen bir uyaran taşıyıcıdır ve odaklanma, öğrenme kapasitesini etkiler.

3. Makarnanın Stres Azaltıcı Hormonlar Üzerine Etkisi

GABA yani gamma-aminobütirik asit, “beynin freni” olarak da bilinir, yatıştırıcı etkisi vardır. Makarna, GABA oluşumunu doğrudan etkileyecek molekülü içermese de gerçek makarna olarak tabir ettiğimiz durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna, glisemik indeksi düşük, yani kan şekerini yavaş yükselten bir besin olduğu için stres hormonlarının aşırı salgılanmasını engelleyebilir. Bu sayede ani duygudurumu değişimlerinden korunmuş oluruz.

5. Makarnanın Uyku Hormonu Üzerindeki Etkisi

Durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarnanın bir diğer etkisi de uyku hormonu oluşumuna katkı sağlamasıdır. Akşam yemeğinde makarna tüketen kişiler geceleri uyku durumuna daha kolay geçerler.

Makarna hem kaliteli karbonhidrat içeren hem de B1 vitamininden zengin yapısıyla sinir sistemini güçlendiren, duygudurumunu dengeleyen besinlerin başında gelir. Bu konuda dikkat etmeniz gereken nokta ise “gerçek makarna” diye tabir ettiğimiz durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna tükettiğinizden emin olmaktır. Nuh’un Ankara Makarnası akademisinden şeflerimizin hazırlamış olduğu birbirinden lezzetli tariflere ulaşmak için oynatma listemize göz atabilirsiniz.

Dr. Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı