Amerikalı Edward N. Lorenz, Kaos Teorisi’nde kelebek etkisini şöyle tanımlar: “Bir sistemin başlangıç verilerindeki küçük değişikliklerin büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilmesine verilen isimdir.” Yani, daha basit bir anlatımla kelebek etkisi şunu ifade eder: Amazon Ormanları’nda bir kelebeğin kanat çırpması, Amerika’da fırtına kopmasına neden olabilir. Teoride bile olsa bir kelebeğin kanat çırpmasının, Dünya’nın yarısını dolaşabilecek bir kasırganın oluşmasına neden olabileceğin fikri oldukça etkileyicidir. Uzun lafın kısası, kelebek etkisi küçük bir nedenin, kestirilemez büyüklükte sonuçlar doğurabileceğine ilişkin bir öngörüdür. Bu öngörüyü her ne kadar kasırga gibi bir metaforla olumsuz çağrışımlar yapacak biçimde öğreniyor olsak meseleye iyi yönünden de bakmak mümkündür. Mesela beslenme alışkanlıklarına yapılan küçük müdahaleler bir kelebek etkisi yaratarak gelecek yıllarda yaşanabilecek büyük sağlık sorunlarının önüne geçebilir.
Günümüzde bulaşıcı olmayan kronik hastalıklar diye adlandırılan bir takım hastalıklarla sıklıkla karşılaşıyoruz. Bunlar şeker hastalığı, kalp ve damar hastalıkları gibi insan sağlığını etkileyen ama birinden diğerine bulaşmayan hastalıklardır. Bugün beslenme alışkanlıklarınızı posadan ve vitaminden zengin bir beslenme modeline doğru çektiğinizde, mesela ufacık bir hamle yaparak beslenmenize vitaminli makarna eklediğinizde sağlıklı bir geleceğe doğru çok önemli bir adım atmış olursunuz.
Durum buğdayı irmiği ile üretilen makarnalar zaten doğallığında vitamin ve minerallerden zengindir. Bir de üretim aşamasında ekstra vitaminlerle zenginleştirilen vitaminli makarnalar vardır ki bunları tüketerek sağlığınızı eşsiz bir kelebek etkisiyle artırabilirsiniz. Gelin isterseniz makarna tüketiminizi artırdığınızda görebileceğiniz faydaları, yani makarnanın kelebek etkisi yaratan muazzam sağlıklı özelliklerini hep birlikte bir kez daha gözden geçirelim.
Makarnanın Kelebek Etkisi Yaratan Sağlıklı Özellikleri
- Makarna, günlük enerji ihtiyacını ekonomik şekilde karşılamamızı sağlar.
- Ulaşılabilirliği yüksek bir besindir.
- Potasyum, magnezyum, fosfor gibi mineraller ve B vitaminlerinden zengindir.
- Glisemik indeksi düşüktür. (Kan şekerini yavaş yükseltir.)
- İştahı dengeler.
- Çevre dostu, sürdürülebilir beslenme ile uyumlu bir besindir.
- Kolayca muhafaza edilebilir.
- Posa içeriği yüksektir.
- Bitkisel proteinden zengin bir besindir.
- Yararlı biyoaktif bileşenlerden zengindir.
- İçerdiği ksantofil, çeşitli flavonoidler ve trisin gibi maddeler sayesinde kanserden, özellikle de mide, bağırsak ve cilt kanserinden korur.
- Yaşa bağlı gelişen göz hasarı ve katarakt oluşumunu yavaşlatır.
- Sinir sistemini güçlendirir.
Bu noktada önemli bir uyarıyı tekrarlayalım. Yukarıda sıraladığımız sağlıklı özellikleri sadece ve sadece makarnalık buğdaydan yani durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna taşır.
Bu nedenle makarnanın bu sihirli etkilerinden faydalanabilmek için hangi makarnayı yiyor olduğunuzun farkında olmanız gerekir. Zira, kötü niyetli üreticiler daha ucuz olduğu için, daha çok kazanç sağlayabilmek için ekmeklik undan da makarna üretebilmektedir. O yüzden makarnanızı satın alırken dikkatle incelemenizi öneririm. Ekmeklik undan yapılan makarna yapışkan olur, makarnalık undan yapılan makarna ise birbirine yapışmaz. Durum buğdayı irmiğinden yapılmış gerçek makarna camsı, berrak renkte iken, ekmeklik undan yapılan makarnalar mat, soluk bir görünüme sahiptir. Gerçek makarna ortasından kırıldığında çıt diye ses çıkartır. Makarnalık buğdaydan yapılan gerçek makarna altın sarısı renkte iken, ekmeklik undan yapılmış makarna krem renginde, donuk, yüzeyi alacalı bulacalıdır. Üstüne üstlük ekmeklik undan yapılan makarna tok da tutmaz.
Nuh’un Ankara Makarnası Mutfak Akademisi’nden şeflerimizin yanınızda olacağını unutmayın. Şeflerimizin hazırladığı enfes tariflerden oluşan oynatma listesine ulaşmak için hemen tıklayın. Siz siz olun, yediklerinizi ince eleyip sık dokuyarak araştırın, bilinçli tüketiciler olun. Hakkınızı ve sağlığınızı koruyun. Bugün beslenmenize yapacağınız küçük bir dokunuş, kelebek etkisi ile geleceğinizi değiştirebilir.
Dr. Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı