Safra Kesesi Sağlığı ve Beslenme

Safra kesesi karaciğerin topladığı toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasını sağlayan, sindirim süreci, özellikle de yağ sindirimi için gerekli olan bir organdır. Safra kesesi sağlığını koruyabilmek için on önemli beslenme tüyosu paylaşmak istiyoruz:

1. Protein kalitesi yüksek besinleri (yoğurt, peynir, balık, hindi gibi) tercih etmemiz gerekiyor olsa da safra kesesini koruyabilmek adına yağ alımımızı kontrol altında tutmamız gerekir. Bu nedenle hayvansal kaynaklı besinleri dikkatli tüketiyor olmak, miktarını abartmamak önem taşır. Çünkü, besinlerle aldığımız yağın safra salgıları tarafından parçalanması gerekir. Her avuç içi kadar yani 30 g et parçası 6 gram protein içerdiği gibi 5 gram da doymuş yağ içerir. Özellikle de ördek, kuzu eti gibi yağlı etlerden uzak durmanızı, sakatatları hiç tüketmemenizi öneririz. Enerji ve protein ihtiyacınızda oluşabilecek açığı durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna gibi bitkisel protein kaynaklarından karşılayabilirsiniz.
2. Pişirme yöntemlerini yağsız olarak yapmayı tercih etmenizi öneririz. Örneğin: Balığınızı yağlı kağıtta yağsız olarak, hindi göğsünüzü fırın poşetinde yağsız olarak pişirmek, az yağlı kırmızı etinizi yapışmaz pişirme kabının dibine bir parmak su koyarak pişirmek gibi.
3. Safra kesesi sağlığını koruyabilmek adına yumurta tüketimi konusu kişiden kişiye değişebilir. Yapılan çalışmalar gösteriyor ki safra kesesini aldıran kişilerde yumurtaya dair tolerans gün geçtikçe artabilir. Yumurta pişireceğiniz zaman haşlama ya da yağsız pişirme yöntemini tercih edebilirsiniz. Yağsız omlet yapabilmek için yumurtanızı çırpın, içine birkaç yemek kaşığı yarım yağlı süt ekleyin, tekrar çırpın ve yapışmaz özellikteki pişirme kabında karıştırarak pişirin.
4. Ispanak, kuru fasulye, bezelye ve mercimeğin sindirimi sizi ve safra kesenizi zorluyorsa bir süre beslenme programınızdan çıkartabilirsiniz. Bu süreçte posa alımınızı artırabilmek için durum buğdayı irmiği ile yapılmış makarna veya bulgur tercih edebilirsiniz.
5. Basit şeker içeren besinlerden (kurabiye, çikolata, donut, şekerli bisküvi, yaş pasta gibi) uzak durulmalıdır. Glisemik indeksi düşük besinlere yönelmenizi öneririz: Kuru baklagiller, tam buğday makarna, bulgur, ekşi maya ekmek, irmik gibi.
6. Süt ve ürünlerinin yarım yağlı olanlarını tercih edin, alkollü içecek tüketmemeye özen gösterin, demli, koyu çay içmeyin, gazlı içecek içmeyin, maden suyunu dinlendirdikten sonra için.
7. Yiyecek ve içeceklerinizin sıcaklığına dikkat edin. Yiyeceklerinizin ve içeceklerinizin ısısı vücut sıcaklığı ile uyumlu olmalı, ne çok sıcak ne de soğuk olmamalıdır.
8. Kaymak, tereyağı gibi görünür yağ türevlerini tüketmeyin. Krema bazlı dondurmaları tüketmeyin. Dondurma tüketmek isterseniz süt bazlı olanları tercih edin. Safra keseniz yorgunsa çorbalarınıza et suyu eklemeyin. Mayonez gibi yağlı sosları tercih etmeyin.
9. Safra kesenizi yormamak için nitrat ve nitrit gibi katkı maddesi içeren et ürünlerini (salam, sosis gibi), hazır çorbaları, acılı baharatları, acılı sosları, hazır ve paketli satılan, üzerine sıcak su eklenerek hazırlanan noodle’ları asla tüketmeyin. Sakız çiğnemeyin.
10. Küçük porsiyonlarla beslenmek safra kesenizi rahatlatacağı için ara öğünlerinizi atlamayın. Öğünlerde antioksidanlardan zengin beslenmeye çalışın. A, C, E vitaminlerinden zengin koyu yeşil yapraklı sebzeler, mercimek, papaya, kırmızı biber, domates, kayısı, Brüksel lahanası, maydanoz, brokoli, kuşburnu, erik, hünnap, çilek, kivi, portakal, kavun, greyfurt, çiğ yer fıstığı gibi besinler tüketmeye özen gösterin. Durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna gibi gaz yapmayan ve posadan zengin besinleri tercih edin.

Nuh’un Ankara Makarnası Akademisinden şeflerimizin hazırlamış olduğu birbirinden lezzetli tariflere ulaşmak için oynatma listemize göz atabilirsiniz.

Dr. Ç. Tuba Günebak
Beslenme ve Diyet Uzmanı